بررسی تطبیقی ترجمه‌های مثنوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

10.22103/jcl.2013.677

چکیده

چکیده
از قرن هجدهم میلادی تاکنون مثنوی شریف مولانا جلال الدین بلخی بارها به زبان­های مختلف اروپایی به­ویژه زبان انگلیسی، ترجمه شده است. روند ترجمۀ مثنوی در کنار سایر سروده­های مولانا در دو دهۀ اخیر شتاب بیشتری به خود گرفته، چنان­که هم از لحاظ کمیت و کیفیت و هم از جهت طیف وسیع علاقه‌مندان و شیفتگان مولانا در اقصی نقاط جهان، جایگاهی منحصر به ­فرد یافته است. این ترجمه‌ها البته در یک سطح نیستند. نخستین برگردان‌های مثنوی به زبان انگلیسی؛ مانند ترجمۀ «وینفیلد» و «ویلسون» و «نیکولسون»؛ از دقت و امانت  بیشتری برخوردار بودند و ترجمه‌های معاصر، با ترجیح لفظ بر معنی، به دنبال جذب هر چه بیشتر مخاطب‌اند؛ به گونه‌ای که برای برخی از آخرین روایت‌های مثنوی به زبان انگلیسی، مانند: آثار «بارکس» و «هلسینکی»، به جای «ترجمه» باید از تعبیر «بازنویسی» استفاده کرد. یکی از جدیدترین آثار خلق شده در زمینۀ برگردان مثنوی، ترجمۀ منظوم «مجددی» است. این ترجمه در عین رعایت امانت و انتقال حداکثری مفاهیم مثنوی، به دلیل رعایت اسلوب شاعرانه، ارتباط بهتری میان مولانا و مخاطب انگلیسی زبان برقرار می‌کند. با این همه،رکورددار برگردان اشعار مثنوی به انگلیسی، کولمن بارکس است. شاعری آمریکایی که بدون آشنایی با زبان فارسی، از طریق دیگر ترجمه‌ها، با چاپ کتب متعدد درشمارگانی خیره‌کننده، اشعار مولانا و به خصوص بسیاری از قطعات مثنوی را به زبان انگلیسی معاصر، منتشر ساخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Translations of “Mathnavi”

چکیده [English]

Abstract:
Since the eighteenth century, Rumi's Mathnavi has been translated into several different European languages, especially into English. This process along with the translation of other poems byRumi has accelerated in the last two decades. Therefore, Rumi's poetry, both in terms of quantity and quality, has a unique position around the world, and has fascinated multitudes of Rumi's enthusiasts. The translations, of course,are not of the same authority. The first translations  of the Mathnavi, such as those by Winfield, Wilson and Nicholson, enjoyed more accuracy and trustworthiness; contemporary translations,however, are looking to attract more readers through verbal beauty rather than precision in meaning, to the extent that some of them, such as Barks’  and Helsinki’s, are rewritings of the previous translations. One of the newest translations is a poetic one by Mojaddedi; because of both its trustworthiness and maximum transmission of concepts and the observance of poetic techniques, it provides a better communication between Rumi and the English-speaking audiences. In spite of this, Coleman Barks, an American poet, has provided the best-selling English translations of Masnavi. Without any acquaintance with Persian language,and with the help of older English translations, has translated Rumi's poems − especially many sections of Mathnavi −into contemporary English.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Mathnavi
  • Rumi
  • Translation
  • Comparative literature