اهمیت انواع صناعات در خسرو و شیرین نظامی و ضیافت افلاطون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

در ضیافتِ افلاطون و خسرو و شیرینِ نظامی نوعی گردهمایی نیروهای اجتماعی وجود دارد که هر کدام از این نیروها شیوۀ تفکر خاصی دربارۀ اروس (عشق) و ارتباط عاشقانه دارند. عشق، این افراد را با دیدگاه‌های مختلف کنار هم قرار می‌دهد تا با هم گفت‌وگو کنند. تخنه یا صناعت نیز که از مباحث مهم در ضیافت است، حاویِ نوعی شعور، آگاهی و عشق است که انسان را برای خلق آثار هنری یاری می‌کند. از سویی، در خسرو و شیرین هم تکثّر عشق در انواع هنرها مشاهده می‌شود: موسیقی، نقاشی، معماری، شعر و سیاست‌ که همه جلوه‌هایی از تجلی اروس است. بنابراین یکی از موضوعاتی که در هر دو اثر قابل بررسی است، «تخنه» یا «صناعت» و ارتباط آن با «اروس» یا «عشق» است.
در مقالۀ حاضر دیدگاه افلاطون و نظامی نسبت به صناعات در رسالۀ ضیافت و خسرو و شیرین تحلیل شده است. نخست فرآیند خلق صناعات که از اتحاد عقل(لوگوس) و عشق (اروس) حاصل می‌شود و سپس اهمیت انواع صناعات در این دو اثر بررسی شده است. در همین معنی، در مبحث صناعت و سیاست، به این پرسش پاسخ داده شده که چرا پس از ادعای فرهاد مبنی بر اهل شهرِ عشق بودن، نخستین سوال خسرو از فرهاد این است که «آنجا به صنعت در چه کوشند؟»

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Importance of the Types of Techniques in Nizami’s Khosrow and Shirin and Plato’s Symposium

نویسندگان [English]

  • Marziye Esmailzade 1
  • Mohsen Mohammadi Fesharaki 2
1 Ph.D Candidate in Persian Language and Literature, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 Associate Professor of Persian Language and Literature Department, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

. Introduction
The Symposium by Plato, best known in Persian as Ziāfat, is the scene of dialogue in a banquet held by Agathon, the tragic poet, on the special occasion of celebrating the prize for his first tragedy in 416 B.C. In this symposium, every attendee, including Phaedrus, Pausanias, Eryximachus, Aristophanes, Agathon, and Socrates, gives a speech about Eros, respectively. Eros is known in Greek culture as Love or desire _ especially sexual and personified as the God of love. Two of Plato’s most famous dialogues focus on understanding Eros, the Symposium and the Phaedrus. (Preus, 2007→Eros)
The cause for comparing Nizami's Khosrow and Shirin and Plato's Symposium in this essay is their shared fictive patterns, except for similar themes that exist in both of them. The title of Hakim for Nizami, the sixth-century well-known poet and storyteller, indicates that he had a good grasp of common sciences of his age of which philosophy and Hekmat (wisdom) were basics. And this interest in philosophy can be seen in Iskendernāme and his other works like Khosrow and Shirin.
 
2.Methodology
In the article, the perspectives of Plato and Nizami toward the arts in the Symposium and Khosrow and Shirin have been analyzed by library research method and content analysis. At first, the process of creating figures of speech that result from the unity of reason (Logos) and love (Eros), and then the importance of various rhetorical figures were studied in these two works.
 
3.Discussion
There is a kind of social forces assemblage in Plato’s Symposium and Nizami’s Khosro and Shirin; each has a specific thought method about Eros (love) as well as a romantic relationship. Love brings people of different viewpoints together to communicate with each other. Even Techne or technique is one of the significant issues in the Symposium, including a kind of sense, consciousness, and love, which helps the human to create artworks. On the other hand, even in Khosrow and Shirin, love is observed in all types of arts; music, painting, architecture, poetry, and politics are all manifestations of Eros. So, “Techne” or “technique” and its relation to “Eros” or “love” is one of the subjects to study in both works.
In the present study, Plato and Nizami’s views have been analyzed on the techniques in the Treatise of Symposium and Khosrow and Shirin. First, the process of techniques’ creation, obtained from the association of reason (Logos) and love (Eros), and then the importance  of techniques’types in these two works have been studied.
 
4.Conclusion

The perspective of Islamic philosophers about arts (different kinds of Techne) can be divided into verbal and non-verbal areas. Indeed, verbal arts are five Arts (five functions of the language in Aristotle’s view) following logic. And non-verbal arts are crafts, following ethics, under the branch of political philosophy.
According to Plato’s Symposium, the perception of rational imageries and the distinction between good and evil are manifested with the advent of Eros. When a human falls into love with someone for the first time, his/her obsession or object of love is perceivable with external senses, concretely and partially. But this love in human beings gives rise to the distinction because a lover always sees the beloved better and superior than others. The distinction of “superlatives,” that comes with love, in higher stages entails recognition of universals and the advent of philosophy by which one distinguishes between the data of estimative faculty and the data of rational faculty and does not get caught in the trap of fancies. Issues expressed in Khosrow and Shirin have a similar pattern to those of Plato’s Symposium examined in this article.
In both the Symposium and Khosrow and Shirin, with the advent of love, the discriminating faculty that is the reason is created in person, and the other arts are manifested following that. Love (Eros) is like a midwife that brings forth the reason (Logos); Thus, the reason is the logos or the rational soul connecting love with the arts because love (Eros) takes the monstrous reason to the actual stage. And the manifestation of various arts is one of the results of love’s advent and the actualism of reason. Nizami in Khosrow and Shirin has entered fiction from the viewpoint of utopias. And it has such priority that at the beginning of the debate between Khosrow and Farhad when Farhad introduces himself as belonging to the state of love and friendship, the first question that Khosrow asks him is about the craft of his fellow citizens.

کلیدواژه‌ها [English]

  • technique
  • politics
  • Plato
  • Symposium
  • Nizami
  • Khosrow & Shirin
کتابنامه
الف. منابع فارسی
- افلاطون. (1380). دوره آثار کامل افلاطون. ترجمۀ محمدحسن لطفی. ج3. تهران: خوارزمی.
- انوری، حسن. (1386). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.
- ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد. (1369). مقدمۀ ابن خلدون. ترجمۀ محمدپروین گنابادی. تهران: علمی و فرهنگی.
- ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1428ق). احوال النفس: رساله فی النفس و بقائها و معادها. فرانسه. پاریس: دار بیبلیون.
- ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1360). رسائل إبن سینا. ترجمۀ ضیاءالدین درّی. تهران: مرکزی.
- ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1405). الشفاء (الطبیعیات). تصحیح ابراهیم مدکور. ج ۲. قم: کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره).
- اشتراوس، لئو (1396). ضیافت افلاطون به­نزد لئو اشتراوس. ترجمۀ ایرج آذرفزا. تهران: علمی و فرهنگی.
 - بینای مطلق، سعید (1395). هنر در نظر افلاطون1. تهران: فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران.
- پازوکی، شهرام (1386). «معنای صنعت در حکمت اسلامی: شرح و تحلیل رساله صناعیه میرفندرسکی». خردنامۀ صدرا. ش 48. صص 95- 106.
- ابراهیمی دینانی، غلامحسین. (1383). دفتر عقل و آیت عشق. ج1. تهران. طرح نو.
- زرین­کوب، عبدالحسین. (1386). پیر گنجه در جستجوی ناکجا آباد: دربارۀ زندگی. آثار و اندیشۀ نظامی. تهران: سخن.
- فارابی، ابونصر محمد بن محمد. (1361). اندیشه­های اهل مدینه فاضله. ترجمۀ سیدجعفر سجادی. تهران: طهوری.
- قطب­الدین‌ شیرازی‌، محمود بن‌ مسعود. (1369). درة التاج. تصحیح محمد مشکوه. ج 1. تهران: حکمت.
- کوکلمانس، یوزف.ی. (1395). هیدگر و هنر. ترجمه محمدجواد صافیان. آبادان: پرسش.
- گاتری، دبلیو.کی.سی. (1377). تاریخ فلسفۀ یونان (افلاطون، بخش دوم، محاورات میانی). ترجمۀ حسن فتحی. ج 14. تهران: فکر روز.
- نسفی، عزیز الدین. (1388). مجموعۀ رسائل مشهور به کتاب الانسان الکامل. تصحیح ماریژان موله. تهران: طهوری.
- نظامی، الیاس بن یوسف. (1393). خسرو و شیرین. چاپ حسن وحید دستگردی. به کوشش سعید حمیدیان. تهران: قطره.
ب. منابع انگلیسی
-Bloom, Allan. (1993). Love and Friendship. New York. US: Simon & Schuster.
-Robinson, Steven. (2004). “The contest of wisdom between Socrates and Agathon in Platos’ Symposium”. Ancient Philosophy. N24. pp 81- 100.
-Roochnik, David. (1998). Of Art and Wisdom (Plato’s Understanding of Thechne). U.S: Pennsylvania State University Press.
-Peters, F.E. (1967). Greek Philosophical Terms: A Historical Lexicon. New York. US: New York University Press.
-Plato (1991) The Symposium (The Dialogue of Plato). Translated by R.E.Allen. US: Yale University.
-Preus, Anthony. (2007). Historical Dictionary of Ancient Greek    Philosophy (Historical Dictionaries of Religions, Philosophies, and Movement). London. US: The Scarecrow Press
-Prior, William. (2006). “The Portrait of Socrates in Plato’s Symposium”. OSAPH. N31. pp 137-166