بررسی تطبیقی اشعار سهراب سپهری و پل ورلن از منظر امپرسیونیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، نراق، ایران.

چکیده

مکتب امپرسیونیسم که زیرمجموعۀ مدرنیسم است، تنها یک سبک نقاشی نیست بلکه رویکردی نوین به زندگی دارد که تداعی‌گر آراء فلاسفۀ پدیدارشناس اواخر قرن نوزدهم است. هنرمندان مکتب امپرسیونیسم با زیرساخت فلسفی پدیدارشناسانه اغلب تجربه را به صورت تجربۀ فردی بازنمایی می‌کنند. این تجربۀ فردی نه تنها از شخصیت هنرمند که از سنّت‌ها و باورهای سرزمین او نشأت می‌گیرد. (بنابراین) بررسی آثار هنری این مکتب از سرزمین‌های مختلف می‌تواند بیانگر شباهت‌ها و تفاوت‌ها در احساس و ادراک مردمان آن سرزمین‌ها باشد. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به مقایسۀ جلوه‌های مکتب امپرسیونیسم در اشعار سپهری و پل ورلن می‌پردازد. سپهری پیش از شاعری، این مکتب را در نقّاشی‌های خود تجربه کرده و پل ورلن در محافل هنری با آن آشنا شده است. تأثیرپذیری از عوامل محیطی چون نور، هوا و رنگ، شعر این دو هنرمند را به فضای نقاشی‌های امپرسیونیستی می‌برد. ویژگی‌هایی مانند آشنایی‌زدایی، درک لحظه‌ای زندگی، بازی با رنگ و نور، تصاویر ناتمام، پیوند طبیعت و مدرنیته و ... در شعر این دو شاعر با اندکی تفاوت دیده می‌شود. این مقایسه، تفاوت نگاه دو شاعر را به جهان، هنر و مکتب امپرسیونیسم نشان می‌دهد. سپهری این مکتب را دستاویزی قرار داده برای بیان مفاهیم عمیق انسانی در حالی‌ که پل ورلن تنها از نظر ساختار به این مکتب پای‌بند است. این تفاوت از سویی ریشه در میزان تأثیر تجربۀ نقّاشی امپرسیونیستی در شعر دارد و از سوی دیگر به ذات شرقی این مکتب برمی‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Analysis of the Poems of Sohrab Sepehri and Paul Verlain regarding Impressionism

نویسنده [English]

  • Zahra Khatami Kashani
Assistant Professor, Islamic Azad University, Naraq Branch, Naraq, Iran.
چکیده [English]

1. Introduction
Impressionism, which is a subcategory of Modernism, is not just a school in painting but also a modern approach to the art and to the life, which associates the points of views of the phenomenology philosophers of the late 19th century. The Impressionist artists often reveal their experience as a personal one on a phenomenological- philosophical basis. This personal experience rises not only from the artist’s personality, but also from the traditions and beliefs. Therefore, investigating the artistic works in Impressionist school from different countries could reveal the similarities in and the differences of the emotions and understanding of the countrymen.in his country.
 From the very beginning of emerging, the school of Impressionism has taken the attention of many artists. Sohrab Sepehri in Persian literature and Paul Verlaine in French literature are counted as modernist poets though they belong to different culture, the deployment of Impressionism elements has made their poems similar.
Before applying it in his poems, Sohrab Sepehri had experienced Impressionism in his paintings. Paul Verlain, also, has familiarity with the Impressionism school with the Impressionism school in art circes. The effect of environmental factors such as light, air, color, and poetry has caused the poems of these two poets to move toward the atmosphere of the impressionistic painting. The current article investigates the manifestation of Impressionism in the poems of Sohrab Sepehri and Paul Verlain through the descriptive- analytical method; and tries to reveal the difference between the points of views of the two poets toward the world, the art, and the Impressionism school, as well as toward the characteristics such as defamiliarization, living the moment, playing with colors and light, unfinished pictures, using light colors, relating modernity to the nature, etc. Sepehri has applied Impressionism school as a tool to express the humanistic concepts, whereas, Paul Verlain is bound to the Impressionism just in terms of the structure, The difference is rooted in the amount of the effect of the Impressionistic painting on the poetry. It is also the result of the Eastern nature of the Impressionism school.
The abstract and ambiguous expression of Impressionism is, in fact, reminiscent of Eastern mysterious artworks.
 
2. Methodology
The methodology of the current research is analytical-descriptive. From the very outset, Impressionism and its position in art and the world literature are noticed. Then, Sohrab Sepehri and Paul Verlaine′s poems will be analyzed and compared based on the elements of this school of thought.
 
3. Discussion
The school of Impressionism, which is the most important branch of modernism, has a new approach to life. This school was initially dedicated to painting, but gradually encrypted into other branches of art. The beginning of literary Impressionism dates back to the nineteenth century when it has reached its peak in painting.
In this article, the poems of Sohrab Sepehri and Paul Verlaine, two new poets of Iran and France, are examined according to the influence of the school of Impressionism. Although these two poets belong to two different lands and different cultures, their familiarity with the school of Impressionism has caused their poetry to have a similar atmosphere.
One of the reasons for Sepehri's inclination towards this school is his mystical inclinations. He first experiences this school in his paintings. In Sepehri's poetry, which is a imagery-mystical poem, the components of this school can be vividly seen. However, the French poet and musician, Paul Verlaine, has become acquainted with this school in art meetings. His poetry is more influenced by the modern Western art currents of the Impressionist. That is why most of the structural features of this school can be seen in Paul Verlaine's poetry.
In general, structural features such as playing with color and light, concise images and the use of bright and clear colors have a similar place in the poems of both poets. While the content features of this school such as defamiliarization, subjectivity, momentary perception, direct visual perception, movement and flow, and artistic presence are more obvious in Sepehri's poetry.
 
4. Conclusion
Sohrab Sepehri and Paul Verlaine, poets-painters familiar with the school of Impressionism, have subconsciously incorporated some features of this school in their poetry. The poems of both poets have a similar position. But, in other features the views of the two poets are different. Sepehri's unfamiliarity leads him to a more beautiful world than the real world, while Verlaine's unfamiliar world is a bitter, painful and sarcastic one. The momentary perception is clearly emphasized in the poetry of both poets with the difference that in Sepehri's poetry, there is a moment of mystical infrastructure. Sepehri depicts the short moments of life with a deep and accurate view and tries to leave his soul in poetic solitude but Verlaine who has lived a difficult life and does not see brilliant days ahead, is only happy for a moment. This perception arises from a moment of absurdity. He knows every movement.
On the other hand, Sepehri's naturalism has caused his poetic world to be far from the modern world, while Verlain, accepting the modern world, connects it with the wild. There are two possible reasons for this: the first reason is that Sepehri experienced Impressionism in his paintings before he became a poet, while Verlain was only acquainted with the theory of this school in artistic meetings. The origin of this school is the west, and the original features of this school are very similar to mysticism and eastern art.
rld, while Verlain, accepting the modern world, connects it with the wild. There are two possible reasons for this: the first reason is that Sepehri experienced Impressionism in his paintings before he became a poet, while Verlain was only acquainted with the theory of this school in artistic meetings. The origin of this school is the west, and the original features of this school are very similar to mysticism and eastern art.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Impressionism
  • Sohrab Sepehri
  • Paul Verlain
  • poetry
  • painting.g
کتابنامه
الف. منابع فارسی
ـ آزاد، پیمان. (1374). در حسرت پرواز. چاپ اول. تهران: انتشارات هیرمند.
ـ ابوالقاسمی، محمدرضا. (1397). «پدیدارشناسی رنگ در نقاشی». نشریۀ هنرهای زیبا، هنرهای تجسمی، دورۀ 23، شمارۀ 2، صص 13-22.
ـ احمدیان، حمید و جعفری‏زاده، عالیه. (1391). «دین و تکثّرگرایی دینی نزد جبران خلیل جبران و سهراب سپهری». نشریۀ ادبیات تطبیقی. سال سوم، شمارۀ 6، صص 31-54.
ـ اعلم، طاهره. (1356). تصویر امپرسیونیستی در شعر امیلی دیکنس (پایان‌نامه)، دانشگاه شیراز.
ـ اکولالیا (آرشیو شعر جهان). ترجمه محمّدزیار. مشاهده: 1399؛ https://echolalia.ir/tag
ـ اندرسون، چستر. جی. (1387). جیمز جویس. ترجمۀ هوشنگ رهنما، تهران: هرمس.
ـ آتشی، منوچهر. (1382). سهراب، شاعر نقش‌ها. چاپ اوّل، تهران: نشر آمیتیس.
ـ باقی‏نژاد، عباس و علیزاده خیاط، ناصر. (1389). «شهود، نماد و شعر سهراب سپهری» فصلنامة شعرپژوهی. دورۀ 2، شمارۀ 3، صص 201-221.
ـ براهنی، رضا. (1374). طلا در مس. ج 3 و 2 و 1. تهران: انتشارات زریاب.
ـ پاکباز، رویین. (1388). در جستجوی زبان نو. تهران: انتشارات نگاه.
ـ پاینده، حسین. (1387). «امپرسیونیسم در ادبیات داستانی/ راه رفتن در مه»، اعتماد، ش 1700، خرداد.
ـ پاینده، حسین. (1391). داستان کوتاه در ایران. جلد 2، چاپ 2، تهران: نیلوفر.
ـ پرنیان، ماندانا. (1385). «بررسی تطبیقی امپرسیونیسم در نقّاشی، ادبیات و موسیقی»، کتاب ماه هنر، ش 99 و 100، آذرودی، صص 76-89.
ـ جعفری قریه علی، حمید؛ سیدیزدی، زهرا و افشارکیا، بتول. (1399). «طبیعت و کارکردهای آن در دستگاه فکری فریدون مشیری و پل الوار». نشریۀ ادبیات تطبیقی، سال 12، شمارۀ 22، صص 51-74.
ـ چایلدز، پیتر. (1383). مدرنیسم. ترجمه رضا رضایی. تهران: ماهی.
ـ خانۀ شاعران جهان. ترجمه گلاره جمشیدی. دسترسی: 1399؛ http://poets.ir/?tag
ـ دادور، ایلمیرا. (1392). «هم پوشانی ناتورالیسم در ادبیات و امپرسیونیسم در هنر»، ویژه­نامة فرهنگستان (ادبیات تطبیقی)، سال چهارم، ش1(پیاپی7)، بهار و تابستان. صص 44-61.
ـ رزاقی اصل، سینا و مهراد، امین. (1391) «انطباق ماهوی میان مضامین شهر و طبیعت در اشعار سهراب سپهری با اندیشمندان حوزۀ طراحی محیطی». فصلنامة مطالعات شهری. شمارۀ 5. صص 73-79.
ـ رشیدیان، عبدالکریم (1394). هوسرل در متن آثارش. تهران: نشر نی.
ـ رضوانیان، قدسیه و هدایت‏نژاد، فاطمه. (1394). «بررسی تطبیقی مؤلفه‏های رمانتیک در شعر سهراب سپهری و ویلیام بلیک». نشریۀ ادبیات تطبیقی، سال 7، شمارۀ  13، صص 121-101.
ـ ریچارد، کلود. (1383). سبک‌های هنری از امپرسیونیسم تا اینترنت. ترجمه نصرالله تسلیمی، تهران: انتشارات حکایت قلم نوین.
ـ سپهری، سهراب. (1363). هشت کتاب. چاپ پنجم، تهران: طهوری.
ـ سپهری، سهراب. (1376). اتاق آبی. ویراستار: پیروز سیار، چاپ سوم، تهران: سروش.
ـ سپهری، سهراب. (1382). هنوز در سفرم. به کوشش پریدخت سپهری، تهران: نشر فروزان.
ـ سیدحسینی، رضا. (1391). مکتب‏های ادبی. جلد 2. چاپ شانزدهم. تهران: انتشارات نگاه.
ـ شمیسا، سیروس. (1382). نگاهی به سپهری. چاپ 8، تهران: صدای معاصر.
ـ شهرامی، محمد باقر و صفاری، محمد شفیع. (1398). «امپرسیونیسم شناختی در اشعار تجربه محور سپهری». پژوهش‌نامة ادبیات معاصر ایران، زمستان، صص 48-33.
-طامهری، مهرداد (1399). «سبک امپرسیونیسم چیست؟». خان هنر. تابستان 1399.
ـ کادن، جی. ای (1380). فرهنگ توصیفی ادبیات و نقد. ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران: شادگان.
ـ کروچه، بند تو. (1350). کلیات زیباشناسی. ترجمۀ فؤاد روحانی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ـ کنعانی، ابراهیم. سال(1397). «معنا‏شناسی نور در شعر سهراب سپهری». مجلة زبان‏شناسی و گویش‏های خراسان. دانشگاه فردوسی مشهد. شمارۀ پیاپی 18. بهار و تابستان. صص 1-20.
ـ گاردنر، هلن. (1391). هنر در گذر زمان. ترجمه محمّدتقی فرامرزی، تهران: انتشارات نگاه.
ـ گودن، ج. آ. (1364). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: نیما.
ـ موران، برنا. (1389). نظریه‌های ادبیات و نقد. ترجمه ناصر داوران، تهران: نگاه.
ـ نافذ، ساناز. (1384). «آشنایی با سبک هنری امپرسیونیسم» عکاسی معاصر، دسترسی: بهمن 99.
 https://www.akkasee.com/article/1384/4870/آشنایی-با-سبک-هنری-امپرسیونیسم-impressionis
ـ نسبی، راضیه.(1390). «ترکیبات نمادین در اشعار سهراب سپهری». کنفرانس بین‏المللی ادبیات و زبان‏شناسی.
ـ وثوقی، افضل و زیبایی، مهری و خان‌محمدی، فاطمه. (1389). «ورلن و جنبه‌های امپرسیونیستی شعر وی». مطالعات زبان فرانسه، زمستان، صص 79-91.
ـ ورلن، پل. (1384). در نیمه راه برزخ (گزیده اشعار). ترجمۀ محمدرضا پارسایار. تهران: نگاه معاصر.
ـ هاوزر، آرنولد. (1362). تاریخ اجتماعی هنر. ترجمۀ امین مؤید، جلد 3 و 4، چاپ چهارم، تهران: دنیای نو.
ـ هوسرل، ادموند (1372). ایدۀ پدیده‏شناختی. ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ـ یاحقی، محمدجعفر و پارسا، شمسی. (1387). «امپرسیونیسم در شعر سهراب سپهری»، فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی، سال 18، شمارۀ 74، صص 227-246.
ب.منابع لاتین
- Powell Jones, Mark. (1994). Impressionism. Michigan: Borders Press.
- VERLAINE, Paul. (1968). Euvres póetiques completes. Établi et annoté par yres Le Dantec. Paris: Éditions Révisée, complétée et présentée par Jacues Borel, éditions Gallimard Bibliothéque de la pléiade.
- VERLAINE, Paul. (1988). La bonne chanson, Romances sans paroles. Paris: Sagesse, Collection le livre de poche. Preface d’Antaine blondine, Notes et commentaires de claude cuenot.