بررسی تطبیقی درون‌مایه‌های پایداری در سروده‌های شفیق حبیب و سلمان هراتی

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

1 دانشگاه حکیم سبزواری

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری

3 عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

چکیده
بررسی تطبیقی درون‌مایه‌های پایداری در سروده‌های شفیق حبیب و سلمان هراتی
چکیده
مقاومت و پایداری از جمله مضامینی است که در ادبیّات ملل مختلف وجود دارد. شفیق حبیب – شاعر فلسطینی - و سلمان هراتی - شاعر ایرانی - درون‌مایه‌های ادبیّات مقاومت و پایداری را در اشعار خود منعکس کرده‌اند. این نوشتار بر اساس مکتب ادبیات تطبیقی و با رویکرد تحلیل محتوا، به بیان و مقایسه چگونگی این انعکاس می‌پردازد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که این دوشاعر ضمن اینکه رویکرد مشابهی را در سروده‌هایشان در مورد وطن، القای امید، اعتراض، بیان نمادین و... داشته‌اند شعرهایشان در برخی موارد تفاوت‌های قابل توجّهی هم دارد؛ نوعِ بیان اشتیاق برای وطن، لحن تحدّی گونه شفیق در القای امید و صراحت وی در نقد رهبران کشورش و سرزنش حکّام عرب و عدم این نقد در اشعار سلمان از جمله تفاوت بین سروده‌های این دو شاعر است.
کلیدواژه‌ها: شفیق حبیب، سلمان هراتی، پایداری.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative analysis of resistance and constancy themes in the poems of "Shafigh Habib" and "Salman Harati"

نویسندگان [English]

  • Razieh Karamad 1
  • hosein shamsabadi 2
  • Seyyed madi Nori keyzegani 3
1 Hakim Sabzevari University
2 Associate Professor, Arabic Language and Literature, Hakim Sabzevari University.
3 Assistant Professor, Hakim Sabzevari University
چکیده [English]

                                                                                   
1.Introduction
 Given the specific conditions of Iran and Palestine, resistance is prominently manifested in the literature and poetry of both nations. Despite having different individual and spiritual characteristics, as an Iranian and a Palestinian poet, Salman Harati and Shafiq Habib have had mutual social and literary experiences; they have both witnessed tyranny and war looming over their nations, hence reflecting upon the resistance literature in their poems. Analysis of their poems can be an effective step towards portraying the state of the suffered people of their nations that is painted through poetry. In addition, one could become familiar with religious, social, and cultural commonalities of both countries through poetry. The present study was conducted with the purpose of examining the common resistance themes in poems by Shafiq Habib and Salman Harati; it is also attempted to identity similarities and differences between how these themes are reflected. The hypothesis of the study is that since both poets have experienced relatively same conditions in their country, they have adopted a similar approach in their poetry. However, individual, spiritual, and social dimensions of the lives of both poets have also affected their expression of their thoughts and emotions, resulting in a number of differences and similarities in their poems.
 
2.Methodology
The present study was conducted using the comparative method based upon the American School, through the approach of authenticity of similarity. This school considers literary communications and effects as one of the major research backgrounds in comparative literature, albeit through a more extensive perspective. Accordingly, finding historical evidence and positivist evidence is not insisted upon while it is acceptable that certain similarities between works of literature stems from the common spirit of all humans. Such comparison is carried out descriptively, using content analysis; first, the themes of resistance literature are laid out in brief followed by an extensive description of said themes in poems by Salman Harati and Shafiq Habib. Ultimately, themes are processed so as to point out the similarities and differences between the two poets.
 
3.Discussion
Both Shafiq Habib and Salman Harati are in love with their countries with an intertwined sense of religiosity and nationalism. Salman has expressed love for country through nature and spirituality while Shafiq has done so using hopes, wishes, and sense of alienation. In addition to addressing the states of their own people, both poets have offered a breath of hope; accordingly, some of the most highlighted themes of both poets involve giving hope, hope for children, and the emergence of the savior. In this respect, Shafiq has mixed hope with the enemy’s threat and humiliation. Salman Harati and Shafiq Habib protest the “don’ts” and the wrongdoings of both foreign and domestic enemies in order to mend and develop the status quo. Shafiq Habib has bravely criticized the Arab rulers and foreign enemies. However, clarity has not always been the direction of these two poets; yet, the political environment and verbal aesthetics have adorned their poetry with symbolic expression to enable them to offer their intended themes to the audience in a suitable manner.
 
4.Conclusion
The homelands of Shafiq Habib and Salman Harati have always been involved with wars and repelling violation, resulting in the themes of resistance literature to become a main component in their poetry. This inquiry examined themes such as patriotism, hope, criticism and demonstration, and the use of symbols and codes in poems by these two poets. In comparison of their poems in light of resistance themes, a number of significant similarities and differences were found. Certain differences include the type of expressing enthusiasm for the nation, Shafiq’s challenging tone in giving hope and his precision in criticizing the leaders of his country and chastising the Arab rulers while these criticisms were not observed in Salman’s poems. Shafiq chastises Arab rulers and protests the lack of a unique leader; yet Harati describes Imam Khomeini in a comprehensive manner and introduces him as a powerful leader for both himself and the nation. Nevertheless, similarities in their poems include love of the country, giving hope to children, awaiting the savior, reformist criticism, protest in line with development and symbolic expression.
 
Keywords : Resistance Literature, Shafiq Habib, Salman Harati, Resistance, Comparison.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shafigh Habib
  • Salman Harati
  • Resistance
  • Constancy literature
  • Comparison
کتابنامه
-پورنامداریان، تقی. (1364). رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی. تهران: نشر علمی و فرهنگی.
-حبیب، شفیق.(1976). مأساة القرن الضلیل. الناصره: مطبعة واوفست الحکیم.
-حبیب، شفیق.  (1980). دروب ملتهبه. الناصره: مطبعه واوفست الحکیم.
-حبیب، شفیق .(1981). وطن . . . و عبیر. . . . الناصره: مطبعة واوفست الحکیم.
-حبیب، شفیق. (1987).  أحزان المراکب الهائمه. الناصره: مطبعة واوفست الحکیم.
-حبیب، شفیق .(1988). الدم و المیلاد. الناصره: مطبعة واوفست الحکیم.
-حبیب، شفیق. (1992).  لیکون لکم فیّ سلام، الناصره: مطبعة واوفست الحکیم.
-حبیب، شفیق. (1994). آه . . . یا أسوارعکّا! !. الناصره: مطبعة واوفست الحکیم.
 -حبیب، شفیق .(2001). صارخ فی البریة. الناصره: الحکیم للطباعه والنشر.
-حبیب، شفیق. (2005). أنا الجانی.الناصره: الحکیم للطباعه و النشر.
-حبیب، شفیق .(2017). ماأمرّ العنب، القدس: دارالجندی للنشر و التوزیع.
-خادمی کولایی، مهدی. (1385). آشنای شالیزار (پژوهش درزندگی و شعرسلمان هراتی).ساری: شفلین.
-سنگری، محمدرضا. (1380). نقد و بررسی ادبیّات منظوم دفاع مقدّس (دورة سه جلدی). تهران: پالیزبان.
-سنگری، محمدرضا. (1389).  ادبیات دفاع مقدس(مباحث نظری و شناخت اجمالی گونه های ادبی).تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس.
-شفیعی، سیّد ضیاء الدّین. (1373). سرود مرد غریب (یادنامة سلمان هراتی). تهران: حوزة هنری.
-صالح، محسن محمد. (1394). قضیة فلسطین پیشینة تاریخی و تحولات معاصر. مترجمان صابر گل عنبری، یوسف رضازاده. تهران: مرکز آموزش و پژوهش‌های بین المللی. چاپ اول.
-قبادی، حسینعلی.(1386). آیین آینه، سیر تحوّل نمادپردازی در فرهنگ ایرانی و ادبیات فارسی. تهران: نشر آثار علمی دانشگاه تربیت مدرس.
-کریمی لاریمی،رضا. (1388). جلوه های ادبیّات پایداری درسروده های شاعران مازندرانی. ساری: مرکز انتشارات توسعة علوم.
-مکارمی‌نیا، علی. (1383).  بررسی شعر دفاع مقدّس. تهران: ترفند.
-هراتی، سلمان. (1387). مجموعه کامل شعرهای سلمان هراتی. چاپ سوم، تهران: دفترشعرجوان.
-عامر، نور. (2013). «الفن و الالتزام فی شعر شفیق حبیب». شفیق حبیب فی مرایا النقد. القاهره: شمس للنشر و  الاعلام.