قدس در شعر یوسف‌العظم و محمود شاهرخی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه یزد

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه یزد

چکیده

یوسف‌‌العظم، شاعر معاصر اردنی (1931- 2007م) و محمود شاهرخی، شاعر معاصر ایرانی (1306- 1388ش)، به فلسطین و قدس اهتمام‌ داشته و در این زمینه، سروده‌هایی را از خود به یادگار گذاشته‎اند. هر دو شاعر، به مدح و ثنای قدس اقدام‌ کرده و آن را با القابی گوناگون و از جمله، قبلۀ نخستین، محراب، معبد، مروارید، کوثر و بهشت خطاب‌ کرده‌اند. آن دو، با سینه‎ای اندوهگین، اشغال قدس، آوارگی، کشتار و تنهایی مردم را در این فاجعه  ترسیم‌ کرده‌اند. در این تحقیق که با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام‌ شده‌است، سعی‌ می‌شود که با بررسی سروده‌های یوسف‌‌العظم و محمود شاهرخی، جایگاه قدس و چگونگی بازتاب مسائل مربوط به آن، در شعر این دو شاعر تبیین‌‌ شود. مهم­ ترین یافته‌های پژوهش، بیانگر این است که هر دو شاعر، با یادآوری قداست و جایگاه معنوی قدس نزد ادیان الهی، ضمن دعوت مردم به مبارزه و مقاومت، آنان را به نصرت الهی و پیروزی نهایی امید ‌‌می‌دهند. آن دو، با بهره‌گیری از الفاظ و معانی قرآن کریم، هم به زیبایی و غنای کلام خود می‌افزایند و هم اهداف و پیام‌های خود را به­ خوبی بیان‌ می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Image of Quds in the Poetry of Yousof-al-Azam and Mahmood Shahrokhi

نویسندگان [English]

  • Ali Asghar Ravanshad 1
  • zuhayr Abbasi 2
1 Assistant Professor, Yazd University
2 MA in Arabic Language and Literature
چکیده [English]

Yousof-al-Azam, the contemporary Jordan poet, and Mahmood Shahrokhi, the contemporary Iranian poet, have regarded Palestine and Quds and composed numerous poems on the issue. Both poets praise Quds and address it with a variety of titles such as the first kiblah, altar, temple, pearl, Kosar and Paradise. They portray with sorrow the occupied Quds, the exile of the Palestinians, murder and loneliness of people in the disaster.
This study, through a descriptive-analytical method and using library resources, tries to examine the poems of Yousof Al-Azam those of Mahmood Shahrokhi in order to indicate the way Quds and its related issues are portrayed by them. The findings suggest that, through reminding the divine status and the spiritual sanctity of Quds, both poets call people to struggle and resistance, and give them hope as to the assistance of Allah the final victory. They utilize words and meanings of the Holy Quran, adding to the beauty and richness of their words and conveying their message.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quds
  • Yousof Al-Azam
  • Mahmood Shahrokhi
  • Comparative literature
- کتاب­ها
1- قرآن کریم
2- نهج‌البلاغه. (1381). ترجمۀ محمّد دشتی. چاپ سوم. بوشهر: مؤسّسۀ انتشاراتی موعود اسلام.
3- اسرافیلی، حسین. ( 1385). کوه‌ها سنگ می‌زایند. تهران: صریر.
4- بیگی‌حبیب‌آبادی، پرویز. (1382). حماسه‌های همیشه، جلد 2. تهران: فرهنگ‌گستر و صریر.
5- حیدر محمود، و سمیر قطامی و همکاران. (2002). مختارات شعریه أردنیه. عمّان: أمانه عمّان الکبری.
6- شاهرخی، محمود. (1370). در غبار کاروان. تهران: کیهان.
7-  صفاتاج، مجید. (1390). فلسطین از اشغال تا انتفاضه. چاپ پنجم. تهران: انتشارات مدرسه.
8- صنعتی، محمّد‌حسین. ( 1389). آشنایی با ادبیّات دفاع مقدّس. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدّس.
9- العارف، عارف. (2005). المفصّل فی تاریخ القدس. بیروت: المؤسّسه العربیه للدّراسات و النّشر.
10- کتّانه، حسین‌عثمان. (1987). یوسف‌العظم شاعر‌ القدس. عمّان: دار‌البشیر.
11- النّاعوری، عیسی. (1980). الحرکه الشّعریه فی الضفّه الشّرقیه. عمّان: وزاره الثّقافه.
12- نجف‌زاده بار‌فروش، محمّد‌باقر. (1372). فرهنگ شاعران جنگ و مقاومت. تهران: کیهان.
13- النّوایسه، نایف‌عبدالله. (2002). فلسطین فی الشّعر الإردنی. عمّان: دار مجدولای.
14- یوسف­ العظم. (1980). فی رحاب الأقصی. بیروت: المکتب الإسلامی.
- مقاله­ ها
1- شبستری، معصومه. (1384). «یوسف‌‌العظم شاعر ‌الإسلام و القدس». مجله ‌الجمعیه ‌الإیرانیه للغه ‌العربیه و آدابها. العدد2. صص33 - 46.
2- النّعامی، ماجد‌محمّد. (2013). القدس فی دیوان (فی رحاب الأقصی) للشّاعر یوسف‌العظم «دراسه تحلیلیه». مجلّه الجامعه الإسلامیه للبحوث الإنسانیه. المجلّد 11. العدد 1. صص 187- 227.