سهراب و رستم ماثیو آرنولد: پیوندی میان شاهنامه و ایلیاد.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار بخش زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه لرستان

2 استادیار بخش زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه لرستان

3 کارشناس ارشد زبان و ادبیّات فارسی

چکیده

می­ توان گفت که سهراب و رستم ماثیو آرنولد، در کلیّات متأثر از شاهنامه و در نحوۀ بیان، توصیفات، تشبیهات، سنن ادبی و حماسی، کاملاً تحت تأثیر ایلیاد است. آرنولد بسیاری از قسمت­های اساسی داستان را از قبیل گم شدن رخش، عاشق­شدن تهمینه، اسارت هجیر، درگیری رستم با کاوس، خواستن نوشدارو و... را حذف و بعضی از موارد را مانند نحوۀ ­کشته­ شدن سهراب، آگاهی رستم از جنسیت فرزند و... تغییر داده ­است و اگرچه در اکثر مواقع به پی­رنگ و کلیّت داستان لطمه زده، در مواردی نیز کاستی­ های «رستم و سهراب» فردوسی را برطرف کرده­ است، با توجه به این­که در دو داستان، بنا بر وجود حداکثر شباهت­ هاست، در این مقاله فقط به بعضی از اختلافات اشاره شده و بیشتر از هرچیز، به تأثرات ماثیو آرنولد از ایلیاد خواهیم ­پرداخت که از دید منتقدان پنهان مانده ­است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Matthew Arnold's Sohrab and Rustum, a link between Iliad and Shahnameh

نویسندگان [English]

  • ali heydari 1
  • Bahman Karamolahi 2
  • Mohammad Moosapoor 3
1 Associate Professor, Lorestan University
2 Assistant Professor, Lorestan University
3 MA in Persian Language and Literature
چکیده [English]

Matthew Arnold’s “Sohrab and Rustum” is a poem in English literature composed as an imitation of Ferdowsi’s “Rustam and Sohrab”. This work, typically known as a free translation and a re-composition, has earned great fame and propagation for Shahnameh in England. Matthew Arnold has primarily adapted the underlying motif from Ferdowsi. Then, he has conformed and decorated the work with the epic literature of ancient Greece. It is actually stated to be a combined poetical work. In general, we can definitely state that the work owes its inspiration to Shahnameh. However, for its mode of expression, descriptions, similes, as well as literary and epic traditions, the work is quite inspired by Homer’s Iliad. Arnold has left out most essential parts of the story such as the missing of Rakhsh, Tahmineh’s falling in love, Hajir’s captivity, Rustam’s conflict with Kavus, asking for antidote, etc. Moreover, he has made changes to some parts such as Sohrab’s being killed, Rustam’s knowing about his son’s gender, and the like. Although he is claimed to have greatly damaged the story’s main plot, Matthew Arnold has made up for some deficiencies of Ferdowsi’s Shahnameh in several cases. In both stories, maximum similarities are considered as the basis. Thus, the present study merely points to some of the differences, and instead, it mostly deals with Matthew Arnold’s inspiration from Iliad; something that has already been overlooked by critics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rustum
  • Sohrab
  • Ferdowsi
  • Matthew Arnold
  • Iliad
- کتاب­ها
1- آرنولد، ماثیو. (1354). سهراب و رستم. ترجمۀ منوچهر امیری. چاپ دوم. شیراز: انتشارات دانشگاه پهلوی.
2- اسلامی ندوشن، محمّدعلی. (1376) زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، چاپ هفتم. تهران: نشر آثار.
3- حنیف، محمّد. (1384). قابلیت­ های نمایشی شاهنامه. تهران: سروش.
4- زرّین­ کوب، عبدالحسین. (1353). نه شرقی، نه غربی. تهران: امیرکبیر.
5- شمیسا، سیروس. (1371). نگاهی تازه به بدیع. چاپ چهارم. تهران: فردوسی.
6- فردوسی، ابوالقاسم. (1384). شاهنامۀ فردوسی، متن کامل بر اساس چاپ مسکو. به کوشش سعید حمیدیان. چاپ هفتم. تهران: قطره.
7- هومر. (1379). ادیسه. ترجمۀ میرجلال­ الدین کزازی. تهران: نشر مرکز.
8-____. (1377). ایلیاد. ترجمۀ میرجلال ­الدین کزازی. تهران: نشر مرکز.
- مقاله­ ها
1- تمیم­ داری، احمد. (زمستان1388). «تأثیر شاهنامه فردوسی بر ادبیات حماسی غرب».  متن ­پژوهی ادبی. شمارۀ 42، صص 65-86.
2- جوادی، حسن. (1384). «ماثیو آرنولد و ترجمۀ سهراب و رستم». کتاب ماه ادبیات و فلسفه. شمارۀ 92، صص 38-45.
 3- نبی­ لو، علی­رضا. (بی­تا). «مقایسۀ داستان رستم و سهراب فردوسی و سهراب و رستم ماثیو آرنولد از نظر ساختار روایی و داستانی». رشد آموزش زبان و ادبیات فارسی. شمارۀ 109، صص 18-21.