پژوهشی دربارة تأثیر ترگوم‌ها (ترجمة آرامی عهد عتیق) بر ادبیات دینی فارسی- عبری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بیرجند

چکیده

زبان عبرانیان مهاجر و تبعید شده به ایران در دو مرحله تغییر کرده است: اول در دورة هخامنشی از عبری به آرامی و سپس در دورة اسلامی از آرامی به فارسی. بدین ترتیب زبان ادبیات دینی عبرانیان نیز به موازات این تغییر، متحول شده است. در تحول اول، متون دینی، بویژه تورات از عبری به آرامی و در تحول دوم از آرامی به فارسی ترجمه شد. در هرکدام از این تحولات، زبان قبلی بر ادبیات بعدی تأثیر گذاشت. در این مقاله تأثیر ترجمه‌های آرامی عهد عتیق که به ترگوم مشهور است بر ترجمه‌های فارسی عهد عتیق و متون دینی دیگر بررسی خواهد شد. خواهیم دید که این تأثیر در حد قرض‌گیری تعدادی واژه است. از آنجا که عبری و آرامی از یک خانوادة زبانی هستند، در مرحلة بعد با این سؤال اصلی روبه‌رو هستیم که آیا این لغات آرامی ارتباطی با معادل‌های عبری خود دارند؟ از آنجا که پاسخ این سؤال مثبت است، مشخص می‌شود که جایگاه زبان عبری همچنان برای عبرانیان جایگاهی تأثیرگذار است. به‌علاوه در این مقاله بررسی می‌شود که این لغات بیشتر در چه حوزه‌هایی قرار دارند. خواهیم دید که اغلب این لغات در حوزة امور دینی، بویژه فقه و الهیات هستند. البته تعدادی لغت نیز از حوزه‌های عمومی وارد ادبیات دینی فارسی عبرانی شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A research about the effect of Targums (Aramaics Old Testament) on religious literature of Hebrew-Persian

نویسندگان [English]

  • Hamed Noruzi
  • kolsoom ghorbani jooybari
چکیده [English]

The language of emigrant and deportee Hebrew to Iran is changed in two processes: First in a Chaemenian era from Hebrew to Aramaic and then in Islamic era from Aramaic to Persian .Thus , the language of Hebrew̓ s religious literature has also changed parallel to this evolution.
In first evolution, religious texts, especially Torah was translated from Hebrew to Aramaic and in second evolution was translated from Aramaic to Persian. In both evolutions the previous language influenced on next language .In this paper the effect of Aramaic translations of old testament named Targum on the Persian translations of old testament and other religious texts will be studied. We will observe that this effect is restricted to borrowing some words.
Then we deal with this main question whether these Aramaic words have any relation to their Hebrew equivalents. Since the answer is positive, it is founded that the position (station) of Hebrew language is a impressive position for Hebrews. Also in this paper it has studied that in what modules these words are placed. We will observe that most of the words are placed in religious modules, especially jurisprudence and theology. Of course some words have entered religious literature of Persian – Hebrew from public modules.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aramaic language
  • Iran̓ s Hebrews
  • the Old Testament
  • Persian
  • Hebrew
  • Loterā’i