روایت‌شناسی تطبیقی داستان «فریدون و ضحاک» و «موسی و فرعون»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار بخش زبان و ادبیات عربی/ دانشگاه زابل

2 کارشناس ارشد ادبیات فارسی/دانشگاه زابل

چکیده

قرآن کریم به‌عنوان یکی از منابع الهام‌گیری شاعران و هنرمندان مسلمان، از دیرباز موردتوجه ایشان بوده است. یکی از جلوه‌های تأثیرگذاری این کتاب آسمانی بر آثار ایشان، داستان‌های قرآنی و درون‌مایه‌ای آن‌هاست. شاهنامه از جملة آثاری است که فردوسی در داستان‌های آن از قرآن کریم الگو گرفته است. یکی از این داستان‌ها، داستان فریدون و ضحاک است که به تأثیر از داستان موسی و فرعون پرداخته‌شده است. در مقایسة این دو داستان، در کنار شباهت‌ها، اختلافاتی نیز وجود دارد. در نوشتار پیش رو، نگارندگان با تکیه‌بر روش تحلیلی-توصیفی، کوشیده اتد تا با رویکردی روایت شناسانه به بازخوانی تطبیقی این دو داستان بپردازند و این تطبیق را به اجزا و بخش‌های هر دو متن در دو سطح ساخت مایه‌های روایی و ابعاد مفهومی و موضوعی گسترش دهند تا از این رهگذر، وجوه اشتراک و افتراق هر دو داستان را بازکاوی نمایند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که علی‌رغم شباهت بسیار دو داستان، با توجه به تفاوت ماهیت و اهداف (پند و اندرز در قرآن و داستان-سرایی و سرگرم نمودن در شاهنامه) سطح توجه به عناصر روایی میان آن دو تاحدی متفاوت است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparative anecdote of "Feraydoon and Zihak" and "Moses and Pharaoh"

نویسنده [English]

  • ali habibi 1
1 Assistant professor, University of Zabol
چکیده [English]

Holy Karim Quran is considered as one of the inspiring sources for Muslim poets and artists. One of the inspiring aspects of this holy book on their works is Quranic anecdotes and their themes. Shahname is one of the books which Abol qaseme Ferdosi has used Quran anecdotes for his stories in it. One of these anecdotes is the Feraydoon and Zihak which is produced by inspiring Moses and Pharaoh Story. In comparing these stories there are similarities along with differences. In this article author tries to comparatively review these two stories using anecdote approach in a descriptive-analytical method and extends this comparison to components and segments of both texts in anecdote and conceptual constructs to illustrate differences and similarities. Results of this study show that in spite of close similarity, regarding different purposes, the level of attention to anecdote elements is different.
Keywords: anecdote elements, form, Feraydon and Zihak, Moses and Pharaoh.

کلیدواژه‌ها [English]

  • anecdote elements
  • form
  • Feraydon and Zihak
  • Moses and Pharaoh