پذیرش سعدی در انگلستان: تبیین حضور سعدی از رهگذر ترجمه های مستشرقان در سدۀ هجدهم و نوزدهم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار مطالعات ترجمه، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده ادبیات و زبان‌ها، دانشگاه اراک، اراک، ایران

10.22103/jcl.2025.24190.3784

چکیده

این مقاله، زمینه‌های پذیرش و حضور سعدی در انگلستان عصر نئوکلاسیسم رااز منظر ترجمه‌های مستشرقان کمپانی هند شرقی تبیین و تحلیل می‌کند و نشان می‌دهد چگونه این مستشرقان به معرفی سعدی و پذیرش آثار او در جامعه انگلیسی کمک کرده‌اند. تحلیل عمدتاً بر روش توصیفی-تبیینی استوار است. سعدی و دیگر شاعران ایرانی با ویژگی‌های جهانی و انسان‌محور آثار خود، توانستند در دوره‌های مختلف تاریخ اروپا، به‌ویژه دوران روشنگری و رمانتیسم، تأثیرگذار باشند. همچنین، مقاله به نقش فارسی‌دوستی در تحولات تاریخی غرب اشاره می‌کند و تأکید دارد غرب از فارسی‌دوستی به‌مثابه ابزاری برای بازتعریف هویت و گذار از اسکولاستیک به انسان‌گرایی بهره برده است. در این فرایند، ترجمه آثار فارسی به زبان‌های غربی نقش اساسی در انتقال مفاهیم انسان‌محور و غیرمسیحی ایفا کرده است. یافته‌ها نشان می‌دهند انسان‌گرایی جهانی، ویژگی خاص آثار ترجمه‌شده فارسی، به‌ویژه سعدی، است و همین ویژگی باعث تمایز آثار فارسی از دیگر آثار ادبی، به‌ویژه ادبیات انگلیسی، شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Saadi's Reception in England: An Explanation of His Presence through the Translations of Orientalists in the Eighteenth and Nineteenth Centuries

نویسنده [English]

  • Horri Abolfazl
Assistant Professor, Department of English Language and Literature, Faculty of Literature and Languages, University of Arak, Iran
چکیده [English]

This article examines and analyzes the context of the reception and presence of Saadi in 18th-century England from the perspective of the translations by the Orientalists of the East India Company, demonstrating how these Orientalists contributed to the introduction of Saadi and the acceptance of his works in English society. The analysis is primarily based on a descriptive-explanatory approach. Saadi and other Iranian poets, with the universal and human-centered characteristics of their works, were able to influence various periods of European history, particularly the Enlightenment and Romanticism. The article also highlights the role of Persophilia in the historical transformations of the West, emphasizing that the West used Persophilia as a tool to redefine its identity and transition from scholasticism to humanism. In this process, the translation of Persian works into Western languages played a crucial role in transmitting human-centered and non-Christian concepts. The findings show that the global humanism inherent in the translated Persian works, particularly those of Saadi, is a distinguishing feature, which sets Persian works apart from other literary works, especially English literature

کلیدواژه‌ها [English]

  • Orientalist Translations
  • Literary Polysystem
  • Cultural Exchange
  • Global humanism
  • Sa’di's Gulistan

منابع

اولیایی‌نیا، هلن (۱۳۹۸). سعدی و جانسون: دو ناهمزبان همدل (بررسی تطبیقی گلستان سعدی و راسلاس جانسون). تهران: نگاه معاصر.
براون، ادوارد (۱۳۶۶). تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی (ج. دوم). ترجمۀ غلامحسین صدری افشار، تهران: مروارید، 209-۲۲۱، به نقل از سعدی نامه، ۲۳۴.
ثروت، منصور (۱۳۹۰). آشنایی با مکتب‌های ادبی. تهران: انتشارات علم.
جهان‌پور، فرهنگ (۱۳۶۴). «سعدی و امرسون». ایران‌نامه، سال ۱۲، صص. 690-704
جوادی، حسن (۱۳۹۶). تأثیر ادبیات فارسی در ادبیات انگلیسی. تهران: سمت
حدیدی، جواد (۱۳۷۱). از سعدی تا آراگون: تأثیر ادبیات فارسی در ادبیات فرانسه. تهران: مرکر نشر دانشگاهی.
حری، ابوالفضل (۱۳۹۸). «نقش ترجمه به مثابه نظام در نهضت ادبی مشروطه در پرتو نظریة نظامگان». ادبیات تطبیقی (فرهنگستان). دورۀ ۹، ش. ۲، صص. ۲۲-۴۲.
 
حری، ابوالفضل (۱۴۰۲الف). «برآمدن سنت ادبی پیشا-مشروطه از رهگذر نظریۀ نظامگان». مطالعات زبان و ترجمه، ش. ۲ (پاپی ۵۶)، صص.  ۱۸۱-۲۱۰.
 
DOI: 10.22067/lts.2023.79724.1169
حری، ابوالفضل (۱۴۰۲ب). «سعدی واقعی و سعدی مستتر در دیباچۀ گلستان». زبان و ادب فارسی تبریز.دورۀ ۷۶، ش. ۲۴۸، صص. ۱۰۳-۱۱۳.
http//doi.org 10.22034/perlit.2024.55548.3455
حسینی، مریم (۱۳۹۶). مکتب‌های ادبی جهان. تهران: فاطمی.
روان‌فرهادی، عبدالغفور (۱۳۶۹). «سه‌ونیم قرن سعدی‌شناسی در غرب بر اساس ترجمه‌های گلستان و بوستان». در کتاب ذکر جمیل سعدی: مجموعه مقالات هشتصدمین سالگرد سعدی (ج. دوم)، 1373، 175-196. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
ریپکا، یان (۱۳۶۴). ادبیات ایران در زمان سلجوقیان و مغولان. ترجمۀ یعقوب آژند. چاپ اول. تهران: نشر گسترده.
زرین‌کوب، عبدالحسین (۱۳۷۹). حدیث خوش سعدی. تهران: سخن.
علوی، بزرگ (۱۳۶۴). «اندر ترجمة گلستان و بوستان به زبان آلمانی». ایران‌نامه، دورۀ ۱۲، صص. 682-686.
صفاری، کوکب (۱۳۵۷). افسانه‌ها و داستان‌های ایرانی در ادبیات انگلیسی (در سده‌های هفدهم و نوزدهم میلادی تا سال ۱۸۵۹). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ماسه، هانری (۱۳۶۹). تحقیق دربارة سعدی. ترجمة محمدحسن مهدوی اردبیلی و غلامحسین یوسفی. تهران: توس.
مؤیدی، حشمت‌ (1378). «گوته در آینه سعدی». ایران‌شناسی، س. 11، ش. 1، صص. 36-58
نفیسی، سعید (۱۳۶۳). تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی، تا پایان قرن دهم هجری، چاپ دوم. (؟ ج). تهران: کتابفروشی فروغی.
یوحنان، جان دی. (۱۳۸۵). گسترۀ شعر پارسی در انگلستان و آمریکا. ترجمه و تحقیق دکتر احمد تمیم‌داری. تهران: روزنه.