بررسی تطبیقی داستان های پری کوچک دریایی هانس کریستین اندرسن و ماهی سیاه کوچولو صمد بهرنگی بر مبنای تئوری انتخاب و واقعیت درمانی گلاسر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

3 استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

4 استاد روان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

10.22103/jcl.2024.23964.3770

چکیده

یکی از انواع رویکردهای نقد و بررسی آثار ادبی نقد از منظر روانشناسی است. با توجه به محوریت عنصر شخصیت در هر دو حوزه ادبیات و روانشناسی به جنبه‌های مشترک فراوانی بین این دو حوزه پی می‌بریم. بسیاری از مؤلفه‌های تعریف شخصیت در علم روانشناسی قابل مشاهده در آثار ادبی هستند. در این پژوهش از نظریه انتخاب گلاسر که یکی از روانشناسان مطرح قرن اخیر است استفاده شده تا جنبه‌های مختلف نظریه انتخاب و واقعیت درمانی در داستان‌های برگزیده صمد بهرنگی و هانس کریستین اندرسون به عنوان نمایندگان مطرح داستان کودک و نوجوان بررسی شود. این جستار در پی بررسی داستان‌های ماهی سیاه کوچولو صمد بهرنگی و پری دریایی کوچولو هانس کریستین اندرسن بر مبنای نظریه انتخاب ویلیام گلاسر است. هدف از مقاله تبیین وجوه اشتراک و افتراق این دو داستان شناخته شده به منظور دستیابی به افق دید علمی و روشنی برای نویسندگان کودک و نوجوان عصر جدید است. این مطالعه به شیوه توصیفی- تحلیلی صورت گرفته و شیوه جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای-اسنادی است. داده‌های تحقیق نشان می‌دهد که نظریه انتخاب قابل تبیین در داستان‌های بهرنگی و اندرسن است. همچنین همه پنج نیاز تعریف شده گلاسر و مفاهیم کنترل بیرونی و دنیای مطلوب در هر دو داستان وجود دارند. بهرنگی و اندرسن هر دو به خلق شخصیت‌هایی می‌پردازند که با واقعیت مواجه می‌شوند، مسئولیت زندگی خود را می‌پذیرند و انتخاب‌های درستی دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A comparative analysis of the stories of Hans Christian Andersen's Little Mermaid and Samad Behrangi's Little Black Fish based on Glasser's Choice Theory and Reality Therapy

نویسندگان [English]

  • Fateme Qavami 1
  • Safiyeh Moradkhani 2
  • Mohammad Khosravishakib 3
  • ezzatollah qadampour 4
1 Student of Persian language and literature, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran
2 Associate Professor of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran.
3 Professor of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Human Sciences, Lorestan University, Khorramabad, Iran.
4 Professor of Psychology, Faculty of Literature and Human Sciences, Lorestan University, Khorramabad, Iran
چکیده [English]

One of the types of approaches to criticizing literary works is criticism from the perspective of psychology. Considering the centrality of personality element in both fields of literature and psychology, we find many common aspects between these two fields. Many components of the definition of personality in psychology can be seen in literary works. In this research, Glaser's theory of choice, which is one of the prominent psychologists of the last century, was used to examine various aspects of choice theory and reality therapy in the selected stories of Samad Behrangi and Hans Christian Andersen as prominent representatives of children's and adolescent stories. This essay examines the stories of Samad Behrangi's Little Black Fish and Hans Christian Andersen's Little Mermaid based on William Glasser's theory of choice. The purpose of the article is to explain the commonalities and differences of these two well-known stories in order to achieve a scientific and clear horizon for children and adolescent writers of the new era. This study was done in a descriptive-analytical way and it is a method of collecting library-documentary information. The research data shows that the theory of choice can be explained in the stories of Behrangi and Andersen. Also, all five needs defined by Glasser and the concepts of external control and ideal world are present in both stories. Both Behrangi and Andersen create characters who face reality, accept responsibility for their lives, and make the right choices.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Glasser
  • Samad Behrangi
  • Anderson
  • choice theory
  • little black fish
  • little mermaid
کتابنامه
برانون، تامس.(1400). روایت، مفاهیم بنیادی و روش­های تحلیل. ترجمۀ حسین پاینده. چاپ اول. تهران: مروارید.
تمیم داری، احمد؛ دولت آبادی، شیوا و عبادتی، شهناز. (۱۳۹۹). «خوانش روان‌شناختی اَمثال فارسی بر مبنای مفاهیم واقعیت‌درمانی (با تأکید بر رفتار مؤثر و نامؤثر)». زبان و ادبیات فارسی، 88،28، 115-89. http://dx.doi.org/10.29252/jpll.28.88.89
تمیم داری، احمد؛ دولت آبادی، شیوا و عبادتی، شهناز. (1398). «بررسی تطبیقی داستان جاناتان مرغ دریایی و داستان مرغان در منطق‌الطیر بر مبنای نظریۀ انتخاب گلاسر». متن­پژوهی ادبی، 81،23، 38-7. https://doi.org/10.22054/ltr.2019.38164.2511
فهامی، زهره؛ پور آلاشتی، حسن؛ روحانی، مسعود؛ گرجی، مصطفی. (1401). «بررسی و تحلیل دنیای مطلوب از منظر عین‌القضات همدانی و روزبهان بقلی با توجه به نظریة انتخاب ویلیام گلاسر». ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی. 66،18، 242-213. https://doi.org/10.30495/mmlq.2022.689118
کهنسال، مریم. (1397). «تحلیل روانشناختی شخصیت بهرام در هفت پیکر نظامی با تکیه بر فرآیند قصه درمانی». شعر پژوهی(بوستان ادب). 2،10، 128-109. https://doi.org/10.22099/jba.2017.23779.2515
یاوند حسنی، اصغر؛ فرح بخش، کیومرث؛ شفیع آبادی، عبداله. (1393). «بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و قصه­درمانی بر کاهش اختلالات رفتاری نوجوانان». پژوهش­های روان شناسی بالینی و مشاوره، 1،4، 94-71. https://doi.org/10.22067/ijap.v4i1.15125