بررسی تطبیقی عدد در زبان عربی و فارسی دری

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 پوهنیار (استادیار) زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بدخشان، بدخشان، افغانستان

2 پوهنمل(استادیار) زبان و ادبیات عربی دانشگاه بدخشان، بدخشان، افغانستان

3 پوهندوی (استاد) بخش زبان و ادبیات عربی ، دانشگاه بدخشان، بدخشان، افغانستان.

10.22103/jcl.2024.23806.3757

چکیده

در این پژوهش از روش تحلیلی- توصیفی استفاده صورت گرفته است. هدف بنبادی ما در تحقیق حاضر نشان دادن میزان استفاده از فرایند عدد، معدود، ممیز یا تمییز عدد و یاهم روشنگر در نظامندی دستوری و جایگاه نحوی زبان‌های مزبور بوده است که به گونه‌ی تطبیقی انجام یافت. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که عدد، معدود، ممیز، یا روشنگر در زبان عربی و فارسی دری تفاوت‌های میان دستوری را دارد؛ که در دستور زبان عربی مطابقت‌ها الزامی بوده و نقش آفرین از دید نحوی در جملات نیز مخصوص را دارد. ولی در زبان فارسی دری مطابقت میان آن‌ها الزامی نیست بل‌که به شیوه‌ها و اسلوب‌های متفاوت مورد بحث قرار گرفته است، پرسش اصلی که بدان پرداخته شده بررسی تطبیقی عدد در زبان عربی و فارسی دری از دید هم‌سویی و اختلاف کاربرد لفظی و معنایی بوده است، که به راه اندازی این پژوهش می‌توان به نتائج ذیل دست یافت که عدد در زبان های فارسی دری وعربی اسم یا صفتی است که بر مقدار چیزها یا بر ترتیب آنها دلالت می‌کند مطابقت معدود با عدد در زبان عربی حتمی بوده ودر زبان فارسی دری معدود همیشه مفرد میآید.
عد در زبان عربی بر دو نوع اصلی و فرعی دسته بندی شده است؛ و در زبان فارسی دری به پنج گونه تقسیم شده است ک. . در زبان عربی تمیز عدد برای رفع ابهام میاید که همین‌گونه در فارسی گاهی به اسم روشنگر و ممیز برای رفع ابهام معدود نیز می‌آید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparative Analysis of Numbers in Arabic and Persian

نویسندگان [English]

  • Mohibullah Mujahid 1
  • Lutfullah Latifpour 2
  • Sayedazimullah Esmati 3
1 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Badakhshan University, Badakhshan, Afghanistan
2 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Badakhshan University, Badakhshan, Afghanistan
3 Professor of Arabic Language and Literature Department, Badakhshan University, Badakhshan, Afghanistan
چکیده [English]

Abstract

Introduction

Among all the languages of the world, words combine naturally and systematically to form syntactic chains based on specific patterns. One of the functions of grammar is to define the rules governing the collocation of words within various structures. Thus, the processing of numbers is a key and important grammatical topic that forms the basis of understanding and comprehending grammatical rules. Therefore, this article first defines numbers in both Persian and Arabic and then examines the types and categories of numbers in the grammar of both languages in detail, which will facilitate a better understanding of numbers from a grammatical perspective in the mentioned languages. The significance and necessity of this research lie in the comparative study of numbers and their quantifiers in both Persian and Arabic in a scientific and investigative manner. The exploration of data and highlighting points regarding the characteristics of numbers in both languages can provide better insights for the comparative understanding of numbers from a grammatical standpoint. The primary objective of this research is to elucidate this topic for scholars in this field and to explain the grammatical relationships between Persian and Arabic. Accordingly, this research seeks to answer questions such as: What are the grammatical differences in numbers between the mentioned languages? Is the usage of numbers in both languages the same or not
 

Methodology

In this study, a descriptive-analytical method was employed using library resources, primarily drawing on both classical and modern grammar books. Ultimately, a comparative discussion and conclusion were reached regarding the use of numbers in the grammar of Arabic and Persian. This began with data collection, where a diverse array of literary, scientific, and conversational texts from both languages was gathered to provide a comprehensive representation of numerical usage in each language.
Additionally, structural analysis was conducted, examining the syntactic and morphological structures of numbers in both languages. This included the investigation of cardinal and ordinal numbers and their roles in sentences.
The comparative analysis systematically examined the collected data to identify structural and functional similarities and differences in the use of numbers in both languages. Cultural context was also explored to understand how the usage of numbers in each language is influenced by their respective cultures and traditions, which aids in better comprehending the meanings and applications of numbers.
Validation of findings was carried out through consultations with linguistic experts and peer reviews to ensure the accuracy and reliability of the results. This methodology has contributed to a deeper understanding of the functions of numbers in Arabic and Persian, addressing the overall objectives of the study. The findings indicate that there are differences and similarities in the usage of numbers in Arabic and Persian, with each language's grammatical structure uniquely influencing their application.
 

Discussion

Interpretation of Results and Their Implications for Linguistics and Language Education,The comparative analysis of numerical structures reveals that both Arabic and Persian possess unique numerical frameworks. In Arabic, numbers typically change according to grammatical rules and must agree with the gender and number of nouns. In contrast, Persian exhibits a simpler structure, with numbers being less influenced by the gender and number of nouns.
Semantic Application:The results indicate that numbers play a significant role in conveying the meaning of sentences and facilitating communication in both languages. In Arabic, certain numbers have specific meanings that are not present in Persian.
Cultural Differences:Numbers relate not only to linguistic aspects but also to the cultures and traditions of each language. For example, the use of numbers in poetry and literary texts in both languages may reflect distinct cultural characteristics.
Implications of Comparative Analysis for Linguistics:
Deeper Linguistic Analysis:This study can assist linguists in achieving a better understanding of the linguistic structures and grammatical rules of each language. Recognizing the differences and similarities may contribute to the development of linguistic theories.
Research in Related Languages:The findings can provide a solid foundation for further research in other related languages and aid in identifying common linguistic patterns.
Implications of Comparative Analysis for Language Education:
More Effective Teaching Methods:Learning the differences and similarities in numbers between the two languages can help language teachers develop more effective teaching strategies for learners. This understanding can also help prevent common errors in learning numbers.
Development of Educational Resources:The results of this study could lead to the creation of new and effective educational resources for learning Arabic and Persian. For instance, textbooks and educational materials that address numerical differences in each language could be beneficial.
Cultural Awareness:Teaching language alongside an understanding of numerical differences can help learners become more familiar with the culture and customs associated with each language, facilitating more effective intercultural communication.
Types of Numbers:Numbers, as nouns or adjectives that denote quantity or order, can be divided into two main categories: cardinal and ordinal.
Cardinal Numbers: These can be singular, compound, and include contractual forms. Each type has its specific grammatical rules.
Ordinal Numbers: These also can be singular, compound, and include contractual forms. Ordinal numbers typically follow the nouns they modify and agree with them in grammatical case, definiteness, and indefiniteness.
Differences between Persian and Arabic:In Arabic, the noun (معدود) agrees with the number and can be singular or plural, while in Persian, the noun is always singular. This characteristic has varied historically, with instances where the noun would agree with the number.
Types of Numbers in Persian:There are five types of numbers:Ordinal (descriptive) numbers, Cardinal numbers,Composite numbers, Distributive numbers, and Fractional numbers, which can be divided into two categories: auditory (سماعی) and analogical (قیاسی).
Clarifiers (Modifiers):Clarifiers are words that follow the number and clearly specify the meaning of the noun, such as تن (ton), نفر (person), رأس (head), etc. These clarifiers can indicate quantity, unit, time, and type of the noun.
Numerical Indicators:Cardinal numbers have both nominal indicators and descriptive indicators. Ordinal descriptive adjectives are formed using specific suffixes (ــُ م and ـُ مین).
Determining Grammatical Class:Determining the grammatical class of cardinal numbers can be challenging due to their nominal and adjectival features. Additionally, ambiguous numbers in cases where the noun is situated between two or more ambiguous numbers begin from the smaller number.In conclusion, the examination of numbers in Arabic and Persian illustrates the complex and diverse structures of these two languages. A precise understanding of these features not only aids in a better comprehension of linguistics but can also lead to improvements in language education.
 
4.Conclusion
After conducting a comparative analysis of numbers in Arabic and Persian, we have reached the following conclusions:
The discussion of numbers in Arabic is a practical topic that exhibits various changes in grammatical and syntactic aspects of the nouns they modify, possessing specific grammatical functions. Moreover, the agreement between numbers and nouns in Arabic is mandatory, a characteristic that is not observed in Persian.
In both Persian and Arabic, numbers serve as nouns or adjectives that denote the quantity or order of objects, with the counted entity referred to as "معدود" (ma‘dud). In Arabic, the agreement between the noun and number is obligatory, whereas in Persian, the noun always remains singular.
Numbers in Arabic are divided into two types: primary and secondary. The primary numbers are categorized into singular, compound, contractual, and coordinated forms. In contrast, in Persian, numbers are divided into five types: ordinal (descriptive) numbers, cardinal numbers, composite numbers, distributive numbers, and fractional numbers, with fractional numbers further divided into auditory and analogical categories. Therefore, if we consider added numbers as the fifth type in Arabic, there is no significant difference in the classification of numbers between Persian and Arabic.
Ordinal or descriptive numbers in Arabic, like primary numbers, are classified into four forms: singular, compound, coordinated, and definite. In Persian, the ordinal numbers are primarily treated as adjectives or simple cardinal numbers, such as those from 1-9 and multiples of ten (20, 30, 40, etc.), or composite forms like eleven and twelve up to twenty, six hundred, and seven hundred, etc.
The indicators for primary numbers in Persian sometimes function like adjectives, as in: "approximately ten days." In terms of meaning, they align closely with adjectives such as "very," "few," and "little," for example: "a very good book." Additionally, like any adjective, they can modify the meaning of nouns. In many instances, the indicators for nouns also serve as indicators for certain adjectives, as many adjectives, including demonstrative, interrogative, exclamatory, and some descriptive adjectives, precede their nouns, such as: "this book," "which pen," "a good person," and "a bad man." However, in Arabic, the noun itself holds the grammatical and syntactic roles of both adjective and noun, with the number's grammatical case, definiteness, and indefiniteness conforming to that of the noun preceding it.
In Persian, numbers and nouns are articulated under various titles, such as ambiguous numbers, modifiers, primary numerical adjectives, and ordinal numerical adjectives, which are specific to the Persian language and do not have direct counterparts in Arabic.
In Arabic, the distinction of numbers is used to eliminate ambiguity, similar to how, in Persian, terms like "روشنگر" (roshangar) and "ممیّز" (mumayyiz) are employed to clarify ambiguous nouns.
Overall, the examination of numbers in Arabic and Persian reveals the complex and diverse structures of these two languages. Understanding these features not only enhances our comprehension of linguistics but can also contribute to improvements in language education.
Keywords: Number, Counted Entity,  Distinctive Marker,  Clarifier , Arabic , Persian, Comparative Literature

کلیدواژه‌ها [English]

  • Number
  • Quantifier
  • Arabic language
  • Persian language.Comparative literature
کتابنامه
منابع فارسی
-ابن هشام، جمال الدین عبد الله بن هشام. (2007م). شرح قطر النّدی و بلّ الصّدی، بیروت، دارالفکر.
-أبو البقاء، محب الدین عبدالله بن الحسین بن عبدالله. ( 1995). للباب فی علل البناء والإعراب، تحقیق : غازی مختار طلیمات. دمشق: دار الفکر .
-استاجی، اعظم.(2009).« بررسی ممیزهای عدد در زبان فارسی». زبانشناسی و گویش های خراسان، 1(1).
-اکبری­زاده، فاطمه؛ حق بین، فریده و رضایی، فاطمه. (2019). «نقد ترجمۀ ساخت اطلاعی نشان‌دار در نمایشنامه شهرزاد توفیق الحکیم». پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 9(21), 153-174.
-الانباری، کمال الدین. (1999). اسرارالعربیه. تحقیق: برکات یوسف هبود. لبنان: بیروت.
-انوری، حسن؛ احمدی گیوی، حسن.(1390). دستور زبان فارسی2 ویرایش چهارم. تهران: فاطمی.
-برکات، ابراهیم ابراهیم.(2007). النحو العربی، مصر: دارالنشر للجامعات.
-بصاری ، طلعت.( ۱۳۴۵ ش). دستور مختصر زبان فارسی، طهوری: تهران.
-بهداد، رمضان.(1383). قواعد (دوم): مسائل اسم وحرف. ایران: دانشگاه یزد.
-بیتاب، عبدالحق. (1333). دستور زبان فارسی. پوهنتون کابل: نشرات فاکولتة ادبیات.
-پاشازانوس، احمد.( 1384) «نگاهی به کاربرد «حتی» در زبان عربی». پژوهشنامه علوم انسانی. (48-47)، 11-30.
-تفکری رضایی، شجاع؛ نظری، کبری. (2014). «بررسی نحوی ممیّز عدد در زبان فارسی». پژوهشهای زبانی، 5(1)، 1-20.
-تهرانی، سیدهاشمی حسینی. (بی.تا)، علوم العربیة. تهران: مفید.
-تیمورماین، احمد. (2002). اسرار العربیه معجم لغوی نحوی صرفی یحتوی علی ذخائر من اسرار العربیه مستقاه من نوادر المولفات و اقوال الائمه فی الکتب المخطوطه والمطبوعه، بیروت، دارالوفاق العربیه.
-الجامی، عبدالرحمن بن أحمد. (1430). الفوائد الضیائیة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
-جهانگیری، نادر؛ استاجی، اعظم. (1384). «تبدیل عدد یک به نشانه نکره در زبان فارسی». مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی.‎2.
-حسن، عباس. ( بی. تا). النحو الوافی. ‌چاپ سوم. مصر: دارالمعارف.
-حنیف، محسن. (1332هـ). تطبیق القواعد النحویه علی النصوص القرآنیه والنبویه. لاهور: مکتبه الاسلامیه.
-دوکوهکی، شهرام. (1381). «گستره معنایی شمار واژگان در زبان فارسی». مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز. 35(18)، 53-60.‎
-الرضی، محمد بن الحسن الاسترآبادی. (1389)، شرح الرضی علی کافیة ابن الحاجب. قم: دارالمجتبی.
-الزمخشری، أبی القاسم محمود بن عمر. ( 1993). المفصل فی صنعة الإعراب.تحقیق : د.علی بو ملحم، بیروت: دار و مکتبة الهلال.
-السامرائی، محمد فاضل. (2014م). النحو العربی أحکام ومعان. بیروت: دارابن کثیر.
-الشرتونی، رشید. (1417). مبادئ العربیه قسم النحو. قم: موسسة دارالذکر.
-الصبان، محمد بن علی. (1419م). حاشیة الصبان علی شرح الأشمونی علی ألفیة ابن مالک. بیروت: دارالفکر.
-ضیف، شوقی. (1390). نحو جدید دستور کاربردی زبان عربی. ترجمه: .مصطفی موسوی. تهران: سازمان مطالعه وکتب علوم انسانی دانشگاه های سمت.
-طالقانی، سید کمال. ( ۱۳۴۹ ش­). اصول دستور زبان فارسی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
-عصمتی پوهنمل سیدعظیم الله و دانش پوهنیار محمدیونس.(1399). «کاربرد تذییل در دستور زبان عربی». دانشنامه اورمزد.51، 76-68.
-عصمتی، سید عظیم الله. (1398). «مصادر در زبان عربی و فارسی دری». پامیر: فصل­نامه علمی تحقیقی پوهنتون بدخشان، 4(9), 45–64.
-عصمتی،  سیدعظیم الله. (1397). «نسبت در زبان عربی وفارسی دری». ماه نامه آفاق علوم انسانی. 2(22)، 101–118.
-عصمتی، ‌سیدعظیم‌الله؛ ‌اقبال، حسام؛ لطیف‌پور، ‌لطف‌الله. (2020). «نحوه کاربردی استفهام در زبان عربی و فارسی دری». پژوهش ملل، 60(6)، 149–172.
-عطیه، محسن علی. (2006). الاسالیب النحویه عرض وتطبیق. عمان: دارالمناهج.
-عطیه، محسن علی. (2007). الواضیح فی القواعد النحویه والابنیه الصرفیه.عمان: دارالمناهج.
-همایون­فرخ، عبدالرحیم. ( ۱۳۳۸ ش). دستور جامع زبان فارسی. تهران: علمی.
-فرخاری، احمد یاسین. (1369) دستور سخن. کتابخانه الکترونیکی امید ایران.
-فرشیدورد، خسرو. (1382). دستور مفصل امروز. تهران: دانشگاه تهران.
-کاکه رش، فرهاد؛ آریان، حسین. (2018). «شگردهای حصر و قصر در غزلیات سعدی، معیار سنجش کلام هنری بلاغت فارسی». متن پژوهی ادبی. 22(76)، 142-115DoI: 10.22054/ltr.2018.8835
-لطیف‌پور، ‌لطف‌الله؛ عصمتی، ‌سیدعظیم‌الله.(2020). «اسم‌های اصوات در زبان عربی و فارسی دری». آفاق علوم انسانی، 38(4), 23–42.
-مدرس افغانی، شیخ محمدعلی.(1418م). الکلام المفید. چاپ چهارم. قم: مؤسسة الدارالهجرة.
-مشتاق­مهر، رحمان؛گلی، احمد؛ محمدی، فرهاد. (2018). «ساخت‌های نحویِ بیانِ حصر در زبان فارسی (مطالعۀ موردی: آثار سعدی)». پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت. 7(1)، 163-182.  https://doi.org/10.22059/jlcr.2018.66409
-مغنیة، حبیب. (2004م). الوافی فی النحو و الصرف. بیروت: دار ومکتبة  الهلال.
-مهدی، معینیان. ( 1369). دستور زبان فارسی.ایران: انتشارات معینیان.
-نظامی گنجوی. (1395). خسرو و شرین. به کوشش ع. م. آزاد. تهران: فردوسی.
-نگهت سعیدی، محمد نسیم. (1392)، دستور معاصر زبان دری، کابل، انشتارات امیری.
-واحدی، قدرت الله.(1346). دستور زبان فارسی. چاپ سوم.تهران: انتشارات آسیا.
-الهاشمی، السید أحمد.(1943م). القواعد الاساسیه للغه العربیه. بیروت: دارالکتب العلمیه
-یعقوب، رامیل بدیع.(1998). موسوعه النحو والصرف والاعراب. لبنان، بیروت: دارالوفاق.
منابع مجازی
https://siminsagh.net/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%B3%DB%8C/%D8%B3%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%A8/post/6482/