بررسی تطبیقی سبک نویسندگی محمدعلی جمال‌زاده در داستان «کباب غاز» و محمود تیمور در داستان «فی القطار»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشکدۀ ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

10.22103/jcl.2024.23871.3764

چکیده

سبک در نویسندگی، به معنای شیوۀ نوشتن است و آن در واژگان به‎کاربرده شده، جملات، ساختمان دستوری و لحن نویسنده نمود پیدا میکند. سبک را می‎توان از جنبه‎های مختلف معنایی، زبانی و روانشناسی بررسی کرد. دو عامل معنایی و زبانی(شکل) در این دو داستان مورد توجه قرار گرفته است. پژوهشگران با روش تطبیقی مبتنی بر مکتب آمریکایی به بررسی شباهت‎ها و تفاوت‎های سبکی دو نویسنده می‎پردازند. محمدعلی جمال‌زاده در داستان «کباب غاز» با قلمی طنزگونه که سرشار از تشبیهات و ضرب‎المثل‎های گوناگون است به مسائل فرهنگی و اخلاقی جامعه پرداخته و کوشیده است از این ضرب‎المثل‎ها و کنایات در جای‎جای داستان بهره ببرد. محمود تیمور نیز در داستان «فی القطار» با لحنی جدی به مسائل اجتماعی تاثیرگذار می‎پردازد و از آن رو که موضوع این داستان «عمومی کردن آموزش» است، ایجاب می‎کند که لحن داستان جدی، خشک و عاری از طنز باشد. او همچون جمال‌زاده ضرب‎المثل‎ها و کنایات را دست‎مایۀ متن خود قرار داده و از آن‎ها در موقعیت‎های مختلف داستانی بهره است. هر دو نویسنده زبانی ساده، روان و عامه‎پسند دارند و همین سادگی در نثر به ماندگاری این دو داستان در اذهان مردم کمک شایانی کرده است و نیز کاربرد تلمیحات و تضمینات دینی، متناسب با سیاق جملات، به چشم می‌خورد. از دیگر تفاوت‎های سبکی در داستان دو نویسنده، می‎توان استعمال کلمات عامیانه توسط جمال‌زاده و اجتناب تیمور از این نوع کلمات اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A comparative study of Mohammad Ali Jamalzadeh's writing style in the story "Kabab-e Ghaz" and Mahmoud Taimur in the story "Fi al-Qatar

نویسندگان [English]

  • Mohammad ali Kazeminasrabadi 1
  • Aliasghar Ghahramani Moghbel 2
1 Master's student of Arabic Language and Literature of Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Associated Professor of Arabic Language and Literature Department of Arabic Language and Literature of Shahid Beheshti University, TehranBeheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

References [in Persian]
The Holy Quran.
Abedini, Hassan, (1369), The Culture of Iranian Storytellers, Tehran: Tehran Dobiran Publishing.
Al-Kawaz, Mohammad Karim, (2005), ʿAlam Al-Tawsīl, Concepts and Applications, Vol.
Alloush, Saeed, (1987), Al-Adab al-Maqarn schools, Vol.
Al-Yisoei, Robert Campbell, (1966), Contemporary Arabic Literature, Vol. 1, Beirut: German Institute for Eastern Studies
Behzadi Andohjardi, Hossein, (1378), humor and satire in Iran, 1st edition, Tehran: Fund Publishing.
Bahmanyar, Ahmad, (1381), Bahmanyar's story,3rd edition, Tehran: Tehran University Press.
Ebadian, Mahmoud, (1372), an introduction to stylistics in literature, 2nd edition, Tehran: Avai Noor publishing house.
Falehgari, Mostafa, (1390), career and biography of Iranian writer today, 1st edition, Tehran: Rozgar publishing.
Gholami, Mujahid; Mehtadi, Hossein (1402), Incidental and humorous short stories with a focus on their manifestations in European, Iranian and Arabic literature, Literary Studies, 217-245.
Hakemi, Ismail, (1374), Contemporary Iranian Literature, 2nd edition, Tehran: Asatir Publications.
Haji Babaei, Mohammad Reza, (2017), Narratology, 1st edition, Tehran: Mehr Andish.
Homayi, Jalaluddin, (1389), Rhetorical Techniques and Literary Industries, 1st edition, Tehran: Ahura.
JamalZadeh, Mohammad Ali, (1399), selected works of Mohammad Ali Jamalzadeh, edited by: Ali Dehbashi, 6th edition, Tehran: Sokhn.
Jamalzadeh, Mohammad Ali, (1378), short story writing, by Ali Dehbashi, Tehran: Sokhn.
JamalZadeh, Mohammad Ali, (1341), dictionary of slang words, edited by: Mohammad Jafar Mahjoub, Tehran: Farhang Iran Zmin Publications.
Khizr, Abbas, (1996), The short story in Egypt, Cairo: Al-Dar al-Qoumiyya for printing and publishing.
Pour-Omrani, Ruhollah Mehdi, (1386), Teaching Story Writing, Tehran: Tirgan Publications.
Rifatir, Mikael, (1993), the criteria of stylistic analysis, translation, presentation and comments: D. Hamid Lahmdani, "Sal" studies pamphlets.
Shamisa, Siros, (1387), prose stylistics, 12th edition, Tehran: Mitra Publishing.
Mehrin, Mehrdad, (1342), Jamalzadeh and his thoughts, 1st edition, Tehran: Aisa Publications Institute.
Mirsadeghi, Jamal, (2014), Story Elements, Tehran: Sokhn Publishing House Sources and intakes.
Mirsadeghi, Jamal, (1360), Tales, Short Stories, Novels, 1st edition, Tehran: Aghah Publications Institute.
Taftazani, Saaduddin, (2021), "Mukhtasar al-Ma'ani", Pakistan: Al-Bashri.
Taimur, Mahmoud, (2012), Ma Tarah Al-Ayoun, Cairo: Hindawi Foundation for Education and Culture.
Taimur, Mahmoud, (1970), trends in Arabic literature in the last 100 years, Al-Adab and Matabata in Jamamiz.
Zaif, Shoghi, (1971), Contemporary Arabic Literature in Egypt, Volume 10, Cairo: Dar al-Maarif.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • comparative literature
  • writing style
  • Kabab Ghaz story
  • Mohammad Ali Jamal Zadeh
  • Fi AL-Qattar story
  • Mahmoud Taimur

مراجع

کتابنامه
الف.منابع فارسی
- القرآن الکریم.
- بهزادی اندوهجردی، حسین. (1378). طنز و طنزپردازی در ایران. چاپ1. تهران: نشر صندوق.
- بهمنیار، احمد. (1381). داستان‎نامۀ بهمنیار. چ3. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- پورعمرانی، روح‎الله مهدی. (1386). آموزش داستان‎نویسی. تهران: انتشارات تیرگان.
- تفتازانی، سعد الدین، (2021). مختصر المعانی. باکستان: البشری.
- تیمور، محمود، (2012). ما تراه العیون. القاهرة: مؤسسة هنداوی للتعلیم والثقافة.
- تیمور، محمود ، (1970). اتجاهات الأدب العربی فی السنین المائة الأخیرة. مکتبة الآداب ومطبعتها بالجمامیز.
- جمال‌زاده، محمدعلی. (1399). برگزیدۀ آثار محمدعلی جمال‌زاده. به کوشش: علی دهباشی، چاپ6، تهران: سخن.
- جمال‌زاده، محمدعلی. (1378).  قصه‎نویسی. به کوشش: علی دهباشی، تهران: سخن.
- جمال‌زاده، محمدعلی. (1341). فرهنگ لغات عامیانه. به کوشش: محمد جعفر محجوب. تهران: انتشارات فرهنگ ایران‎زمین.
- حاجی بابایی، محمدرضا. (1397). روایت شناسی. چ1. تهران: مهر اندیش.
 - حاکمی، اسماعیل. (1374). ادبیات معاصر ایران. چ2. تهران: انتشارات اساطیر.
- خضر، عباس. (1996). القصة القصیرة فی مصر. القاهرة: الدار القومیة للطباعة والنشر.
- ریفاتیر، میکائیل. (1993). معاییر تحلیل الأسلوب. ترجمة وتقدیم وتعلیقات: د.حمید لحمدانی، منشورات دراسات«سال».
- شمیسا، سیروس. (1387). سبک‎شناسی نثر. چ دوازدهم. تهران: نشر میترا.
- ضیف، شوقی. (1971). الأدب العربی المعاصر فی مصر. ط10. القاهرة: دارالمعارف.
- عابدینی، حسن. (1369). فرهنگ داستان‎نویسان ایران. تهران: نشر تهران دبیران.
- عبادیان، محمود. (1372). درآمدی بر سبک‎شناسی در ادبیات، چاپ2. تهران: مؤسسۀ انتشارات آوای نور.
- علوش، سعید. (1987). مدارس الأدب المقارن، ط1. المرکز الثقافی العربی.
- غلامی، مجاهد؛ مهتدی، حسین. (1402). «حادثه‌پردازی و لطیفه‌واریِ داستان کوتاه با درنگی بر نمودهای آن‌ها در ادب اروپایی، ایرانی و عربی». الدراسات الأدبیة، 217-245.
- الکوّاز، محمد کریم. (2005). علم الأسلوب مفاهیم و تطبیقات. ط1، جامعة السابع من أبریل.
- فعله‎گری، مصطفی. (1390). کارنامه و سرگذشت نویسندگان امروز ایران. چ1، تهران: نشر روزگار.
- مهرین، مهرداد. (1342). جمال‌زاده و افکار او. چ1. تهران: مؤسسه انتشارات آیسا.
- میرصادقی، جمال. (1394). عناصر داستان. تهران: نشر سخن.
- میرصادقی، جمال. (1360). قصه، داستان کوتاه، رمان. تهران: مؤسسه انتشارات آگاه.
- همایی، جلال الدین. (1389). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چ1. تهران: اهورا.
- الیسوعی، روبرت کامبل. (1966). أعلام الأدب العربی الـمعاصر. ط1. بیروت: الـمعهد الألمانی للأبحاث الشرقیة.
نشریه ادبیات تطبیقی
دوره 16، شماره 30 - شماره پیاپی 30
شماره جاری
آبان 1403
صفحه 221-247

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار