همگون اندیشی‌های حافظ و اکهارت تله با توجه به نظریة تجربة اوج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولی عصر رفسنجان، ایران.

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولی عصر رفسنجان. ایران.

چکیده

یکی از شاخه‌های نوظهور جستارهای ادبی، پژوهش‌های‌تطبیقی است که درآن به همانندی-های میراث مکتوب ملل گوناگون، بر مبنای اثرپذیری، اثرگذاری یا همگون اندیشی، توجه می-شود. دیوان حافظ از زوایای گوناگون ارزش مطالعه دارد. این متن، در مبحث پژوهش‌های تطبیقی، اثری گرانقدر است. ترجمة اشعار حافظ به زبان‌های اروپایی واثرگذاری حافظ از طریق ترجمة اشعارش بر اندیشة شاعران و نویسندگان جهان، توجه خاورشناسان به حافظ و همگون اندیشی‌های شاعران و نویسندگان غربی و حافظ، ضرورت توجه به پژوهش‌های تطبیقی را در این زمینه، آشکار می‌سازد. در این پژوهش، با توجه به نظریة تجربة اوج و شخصیت انسان‌های خود شکوفا، همانند اندیشی‌های حافظ و اکهارت تله در مباحث طبیعت‌ستایی، لحظة اکنون، تساهل وتسامح و ناپایداری‌چرخه‌های‌هستی، به گونه‌ای تطبیقی، بررسی و تحلیل شده‌است. زاویة دید و نگرش هستی شناسانة حافظ و تله بر مبنای تساهل، پذیرش و لزوم توجه به زیبایی و تقدّس طبیعت، استوار شده است.توجه به لحظة اکنون و بهره‌مندی از گذر ناگزیر عمر، با تمرکز بر هوشیاری حواس، از دیگرگزاره‌های همگون حافظ و تله، می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

همگون اندیشی‌های حافظ و اکهارت تله با توجه به نظریة تجربة اوج

نویسندگان [English]

  • Rooyintan Farahmand 1
  • Ehsan Zeineddini 2
1 Department of Persian Language and Literature, Vali-e-Asr University of Rafsanjan, Iran
2 M.A. Graduate, Department of Persian Language and Literature, Vali-e-Asr University of Rafsanjan, , Iran
چکیده [English]

. Introduction
Comparative literature is a new branch in literary research, which has an unbreakable bond with topics like literary criticism, textual criticism, and investigation of the purpose of speech in the prominent works of different nations. This phenomenon was put forth almost two centuries ago in France which was then followed by Germany, Japan, and the United States of America. This kind of research was conducted in Iran in the 14th century A.H. for the first time, when the University of Tehran was founded. Different articles and works in various fields such as epic, mystical, lyrical, were published in the form of poetry or prose in Persian, Arabic, French, English and other languages. Comparative research is of paramount importance since the authors and audience of such works would get a deeper cultural understanding, and as a result of the expansion of such research, different morals such as conciliation, and peace, restraint from bigotry and prejudice would govern sociocultural relations. Therefore, considering the present status of our planet and its military and political challenges, contrastive works can help bring cultures and nations closer together and establish permanent peace.
 
 
 

Methodology

The present study has tried to contrastively investigate several fundamental lines of thought between Hafiz and Tolle based on the theory of ‘peak experience’ and according to the different readings of Hafiz’s poems and Tolle’s works and the similarities of thought between them.
 

Discussion

 The Divan of Hafiz is certainly one of the most cryptic written world heritages. The more one dives into it, the more unknown aspects will emerge. This is, in fact, a kind of text in which the fate of man is reflected. The eloquence and the style of the text attracts different types of audience. Hafiz has always had a certain place in the minds of all Persians as well as other literary readers in such a way that those who read Hafiz try to look for themselves in his Divan. This splendid literary text has great capacity for comparative research, a fact which has resulted in writing many books and articles in this regard. On the other side, the prominent German writer, Eckhart Tolle, who, as a result of a spiritual evolution, has found acuity and new knowledge about himself as well as the world, and who has also created concise works which have been translated into other languages and attracted much audience around the world, has thoughts and perspectives similar to those of Hafiz. The present study, therefore, has tried to contrastively investigate and analyze the concise sayings of Hafiz and Tolle based on the theory of peak experience which some people have gone through and found new knowledge perspectives. Among the similar topics in Hafiz’s poems and Tolle’s works, adoring or worshiping the nature, conciliation and tolerance, self-denial, transient turns of the universe, and living in the moment have been investigated in the present research. This study has tried to prove, through peak experience theory, that the two intellectuals have had similar viewpoints towards the phenomenon of existence and knowledge of oneself despite the different times they were in.
 

Conclusion

Hafiz wrote about the ups and downs of man’s fate and his desires and limitations in an intellectual way.  One of the most fundamental thoughts of Hafiz was his love of man and his open-mindedness towards man’s freedom. By adoring or worshiping the beauties of nature, and also by looking thoughtfully at those beauties, Hafiz tried to change the man’s mind and knowledge, and draw up a new plan to make a man in possession of tolerance and conciliation. In a similar fashion, Tolle tells of a new land and highlights the purification of thought or catharsis. The two intellectual have tried to sketch a new plan based on munificence, respect, and friendship of all mankind. It seems that humanism, gentility, and respecting others’ rights irrespective of the race, color, religion, etc., has been one fundamental concern of Hafiz and Tolle. Based on the relationship between self-actualized people and peak experience, and based on the findings of the present study, Hafiz and Tolle have reached high levels of acuity and self-knowledge as two philanthropic intellectuals and have expressed their personal experience in the form of concise, meaningful, and wise sayings and poems. The concise poems of Hafiz which are also referred to a ‘subtle-poems’ can be compared to those of Tolle which are known as “sutras”. The common message of Hafiz’s poems and Tolle’s sayings is reaching inner peace, self-acceptance, and reconciling oneself and the universe.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: comparative Literature
  • Hafez
  • Eckhart Tolle
  • Peak Experience
  • Homogeneous Thinking
کتابنامه
- اسلامی­ندوشن، محمد­علی. (1392). از رودکی تا بهار. چاپ­اول. تهران: نشریزدان.
- اسلامی­ندوشن، محمد­علی. (1374). ماجرای پایان­ناپذیر حافظ. چاپ دوم. تهران: نشریزدان.
- انوشیروانی، علیرضا. (1389). «ضرورت­ادبیات تطبیقی درایران». نشریة ادبیات تطبیقی. شمارة  یک، صص7-38.
- ایران­زاده، نعمت الله و امامی، محمد. ( 1395). «تحلیل موضوعی مقاله­های ادبیات تطبیقی در ایران از سال 1330 -1390ه.ش.» فصلنامة پژوهش­های­ ادبیات تطبیقی. دورة ششم. شمارة یکم. صص25-45.
- تله، اکهارت. (1388). سکون ­سخن­می­گوید. ترجمة فرناز فرود. چاپ­ چهارم. تهران:  نشرحمیدا وکلک­آزادگان.
- تله، اکهارت. (1386ب). تمرین نیروی حال. ترجمة فرناز فرود. چاپ­پنجم. تهران: کلک آزادگان.
- تله، اکهارت. (1386الف). نیروی حال. ترجمة هنگامه آذرمی. چاپ ­یکم. تهران:کلک آزادگان.
- تله، اکهارت.  (1394). زمینی نو. ترجمة میترا معتضد. تهران: نشرالبرز.
- جاسبی، عبد الله. (1397) دانش­نامة حافظ و حافظ­پژوهی.4 جلد. تهران: نخستان پارسی.
- حافظ شیرازی، شمس­الدین­محمد. (1374). دیوان اشعار. به اهتمام قزوینی-غنی. چاپ­دوم. تهران: نشر زوار.
- حسن­لی، کاووس. (1388) راهنمای موضوعی حافظ­شناسی. 2 جلد. شیراز: نوید.
- حسن­لی، کاووس. (1389) دفتر نسرین و گل. شیراز: بنیاد فارس­شناسی.
- حمیدیان، سعید.(1394) .شرح شوق. جلدسوم. چاپ­اول. تهران: نشر قطره.
- حیدری، حسین، روحانی­رصاف، جواد وکاردوست، خدیجه. (1393). «جایگاه معنویت و تجارب اوج از دیدگاه آبراهام مزلو». انسان­پژوهی دینی. دورة 32. شمارة. سی و یکم، صص27-53.
- دشتی، علی. (1380). نقشی از حافظ.چاپ­دوم. تهران: نشر اساطیر.
- دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت­نامه. چاپ­دوم. تهران: مؤسسة لغت نامه-
- رضایی، شمسی؛ شعبان­زاده، مریم. (1392). «مکاشفه­های شبانة حافظ ». نشریة گوهرگویا. سال هفتم. شماره دوم، صص 83  - 104.
- رضایی، عربعلی. (1382). واژگان توصیفی ادبیات. چاپ­اول.تهران: فرهنگ معاصر.
- زرین­کوب، عبد الحسین. (1390). در قلمرو وجدان.چاپ­چهارم. تهران: سروش.
- زرین­کوب، عبدالحسین. (1366) از کوچة رندان. چاپ­پنجم. تهران: نشر امیر کبیر.
- سپهری، سهراب. (1370). هشت کتاب.چاپ دهم.تهران: آرین
- شری راجنیش، باگوان. (1385). بیگانه در زمین. ترجمة  مجید پزشکی. چاپ­اول. تهران: نشر هودین.
- شریعتی، فهیمه؛ افشار، کبری. (1394). «بررسی تطبیقی انسان خودشکوفای مازلو با ویژگی­های انسان در حکمت متعالیه» . دو فصلنامةعلمی- پژوهشی حکمت صدرایی. سال چهارم. شمارة. اول. 96-110
- ظهیری­ناو، بیژن؛ رضایی­دشت ارژنه، محمود؛ محمدحسنی­صغیری، زهرا. (1395). «نقد و بررسی نمودهای خودشکوفایی در منطق­الطیر عطار بر اساس نظریة راجرز». بوستان ادب. سال هشتم. شمارة سوم، صص96-112.
- عابدی، محمود. (1385). یک حرف صوفیانه. چاپ ­اول. تهران: نشر سخن.
- فورجانی زاده، شکوه. (1399) «تطبیق اندیشه های مقاومت و پایداری در شعر خلیل مطران و شفیعی کدکنی» نشریه ادبیات تطبیقی دانشگاه شهید با هنر کرمان. سال 12.ش.23، صص 256- 280.
- مختاری، محمد. (1379). اسطورة زال. چاپ­دوم. تهران: توس.
- ملاّح، خسرو. (1380). حافظ و عرفان ایرانی. تهران: نشر فروزان روز.
-ناجیان اصل، زهرا؛ افهمی، رضا؛ شریعتمداری، آسیه؛ فهیمی­فر، اصغر. (1396). «طراحی الگوی یکپارچه­سازی خودشکوفایی مبتنی بر نظریات انسان­گرایانه­». پژوهشنامة مشاوره. جلد شانزده. شمارة شصت و چهار، صص 1-32.
- ندا، طه. (1384). ادبیات تطبیقی. ترجمة هادی نظری منظم. چاپ­اول. تهران: نشر نی.
- نیکداراصل، محمدحسین. (1388). «تساهل و تسامح در دیوان حافظ». بوستان ادب. ش دوم. دورة اول، صص206- 179.
- نیکوبخت، ناصر. (1383). «عرفان اسلامی، مکتب تساهل و تسامحنشریة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. دورة جدید. ش.16، صص  217- 239.
- هارت، ویلیام. (1384). هنر زندگی.ترجمة گروه مترجمین. چاپ­اول. تهران: نشر مثلث.