« بررسی تطبیقی رمان حاجی بابای اصفهانی جیمز موریه و یکی بود یکی نبودجمالزاده ، با تکیه برشرق شناسی ادوارد سعید»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه پیام نور

2 استاد بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه سمنان

چکیده

مقالۀ حاضر به بررسی تطبیقی رمان «حاجی بابای اصفهانی» ومجموعۀ «یکی بود یکی نبود» با تکیه بر دیدگاه های ادوارد سعید که شامل گفتمان های مرکز مدارانۀ شرق شناسی وتقابل های استعاری آن است، می پردازد. رمان «حاجی بابای اصفهانی» و مجموعۀ «یکی بود یکی نبود» با تأسی از گفتمان های یک سویه و مرکز مدارانۀ شرق شناسی، توصیفی به ظاهر واقعی از پدیده های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی ارائه می دهند و با نادیده گرفتن نقاط مثبت زندگی ایرانیان و با بی توجهی به شأن وتمدن تاریخی ایرانیان، در توصیفات بدبینانۀ خود از شخصیت های ایرانی تصاویر باور پذیری ازخلق وخوی مردم ایرانی وشرقی ارائه می دهند. در واقع این دواثرازنظرشگردهای روایت، دیدگاه های خاصی از واقعیت را به نمایش می گذارندکه ازلحاظ محتوا، ذهنیت و بافت،گرایش شدیدی به گفتمان های منفی انگارانه و کل نگرانۀ شرق شناسی دارد. نقدسیاست، فرهنگ، اجتماع و به طور مشخص اخلاق ایرانی، مهمترین مضامینی است که در محتوای این دو کتاب جلوه گر شده است. سبک و تفکر محوری در هر دو کتاب به یک نحو است و روش ها و نمودهایی که برای تحقیر شرقی ها به طور عام و ایرانی ها به طور خاص استفاده شده با نظام بندی خاصی که متأثر از روایت های شرق شناسانه است، ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Novel “the Adventures of Hajji Baba of Ispahan” and “Once Upon a Time” Based on Edward Saeid’s

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Kasi 1
  • mohammad Sagegh Basiri 2
  • Fatemeh Ranjbar 3
چکیده [English]

The present article is a comparative study of the Adventures of Hajji Baba of Ispahan and Once Upon a Time Based on Edward Saeid’s views, which consist of center-oriented discourses of orientalism and its metaphoric contrasts. The novel the Adventures of Hajji Baba of Ispahan  and the short story collection Once upon a  time following the unidirectional and center-oriented discourses of orientalism present an apparently realistic description of social, political, and cultural phenomena and by ignoring the positive aspects of Iranians’ life and disregarding the dignity and the ancient civilization of Iranians, present believable images of the ethics of people in Iran and the East, in their pessimistic descriptions of Iranian characters . In fact, these two works show special views of reality in terms of narrative techniques, which have strong tendency towards the negative and holistic discourses of orientalism in terms of content, thought, and context. . The main themes of these works include the critique of politics, culture, society and in particular the Iranian ethics. Also, both works share the same style and main thought, and the methods and symbols which have been used to marginalize the eastern people in general and the Iranians in particular have been provided in a special system influenced by the orientalist narratives.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparative literature
  • Orientalism
  • Once Upon a Time
  • The Adventures of Hajji Baba of Ispahan
- کتابها
1- الیوت، ترنر و ترنر، برایان. (۱۳۹۰). برداشت‌هایی در نظریۀ اجتماعی معاصر. ترجمة فرهنگ ارشاد. تهران: جامعه‌شناسان.
2- بلوشر، و . (1363). سفرنامه بلوشر. ترجمة کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی.
3- پارسی‌نژاد، کامران. (1382). نقد و تحلیل گزیدۀ داستانهای جمالزاده. تهران: نشر روزگار.
4- جمال‌زاده، محمّدعلی. (1389). یکی بود یکی نبود. تهران: سخن.
5- سعید، ادوارد. (1390). شرقشناسی. ترجمة لطفعلی خنجی. تهران: امیر کبیر.
6- شاردن، ژیلبرت. (1372). سفرنامة شاردن. ترجمة اقبال یغمایی. تهران: توس.
7- مکاریک، ایرنا. (1393). دانشنامۀ نظریههای ادبی. ترجمة مهران مهاجر و محمّد نبوی، تهران: آگه.
8- موریه، جیمز. (1385). سرگذشت حاجی بابای اصفهانی. ویرایش مدرس صادقی. تهران: نشر مرکز.
- مقالهها
1- بوبانی، فرزاد. (1387 ). «جیمز موریه، حاجی بابا و ادبیّات استعماری». پژوهش زبانهای خارجی. دورۀ13، شمارة 43،صص1-19.
2- رهدار، احمد. (بی‌تا). «تأثیر شرق‌شناسی بر تاریخ‌نگاری ایران معاصر». آموزه. کتاب ششم.
3- زند، زاکر. (1389). «بررسی تطبیقی پژوهش‌های ایران‌شناسی غربی و شرق‌شناسی». مطالعات ملّی. شمارة 42، ص 182-153.
4- زینی‌وند، تورج. (1394). «معرفی و تحلیل دیدگاه‌های نقدی ادوارد سعید به چالش‌های بنیادین ادبیّات تطبیقی»، پژوهشهای ادبیّات تطبیقی، دورة 3، شمارة 2، صص47-70.
5- میرزایی، حسن و رحمانی، جبار. (1387). «فرهنگ و شخصیت ایرانیان در سفرنامه‌های خارجی». فصلنامة تحقیقات فرهنگی. سال اول، شمارة 3، صص 77 - 55.