کشمکش سیاسی اجتماعی در شعر خلیل حاوی و مهدی اخوان ثالث

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه پیام نور، مرکز سراوان

2 دانشیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه کردستان

چکیده

بیان نمایشی یکی از انواع تمهیدات ادبی به شمار می رود. شاعر معاصر به منظور عینیت بخشیدن به افکار خویش از شیوه های مختلف نمایشی بهره می گیرد.کشمکش از اساسی ترین شگردهای این فن است، زیرا به اثر ادبی بعدی دو سویه می بخشد و ارتباط آن را با زمان، جامعه و هستی میسر می کند، همچنین میان نگرش غنایی و موضوعی پیوند برقرار می سازد.
وجود مشابهت های فراوان میان خلیل حاوی و مهدی اخوان ثالث از جمله زیستن در شرایط سیاسی اجتماعی یکسان، بهره گیری از بیان نمادین و شیوه های مختلف نمایشی ، سبب شد از منظر برون متنی و با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی چگونگی به کارگیری شگرد کشمکش سیاسی اجتماعی توسط این دو شاعرهمچنین تفاوتها و شباهتهایشان در این زمینه مورد بررسی قرار گیرد.
بررسی اشعار حاوی و اخوان ثالث نشان می دهد که هر دو شاعر به شکل ضمنی و با عنایت به نمادهای مکانی، زمانی و طبیعی شگرد کشمکش را در مقوله های سیاسی اجتماعی به کار گرفته اند . تفاوتشان در زمینه به کار گیری این شگرد، غالبا در ارتباط با مصادیق نمادها می باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Socio-political Conflict in the poetry of Khalil Havi and Mehdi Akhvan Sales

نویسندگان [English]

  • Shahla Shakibaeifar 1
  • Mohsen Pishvaei Alavi 2
چکیده [English]

Dramatic Expression is considered as one of the literary devices in poetry. A contemporary poet benefits from different dramatic techniques to materialize his or her thoughts. Conflict is one of the most basic techniques in so doing, as it adds a bilateral dimension to the literary work, makes possible its relation with the time, the society, and the world, and makes a connection between subjective and lyrical perspectives. The similarities between Khalil Havi and Mahdi Akhavan Sales, such as living in the same socio-political conditions, the use of symbolic expression and different dramatic techniques made it possible to investigate how the technique of socio-political conflict has been used, as well as the similarities and differences between the two poets from an extratextual perspective by focusing on a descriptive and analytical approach. Also, as social criticism will better explain the poets’ encounter with the existing reality, some of their poems have been analyzed from the critical literature perspective.
Investigating Havi’s and Sales’s poems indicates that they both have implicitly applied the technique of conflict in socio-political issues based upon the local, temporal, and natural symbols. Their difference in using this technique is mostly related to symbol instances.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparative literature
  • Drama
  • Conflict
  • Khalil Havi
  • Mahdi Akhavan Sales

مراجع

- کتاب­ها
1- اخوان ثالث، مهدی. (1360). از این اوستا. تهران: مروارید.        
2-___________. (1378).آن گاه پس از تندر. تهران: سخن.  
3-_______________. (1382). زمستان. تهران: مروارید
4-___________. (1392).آخر شاهنامه. چاپ بیست­و­سوم. تهران: زمستان.
5-  اسماعیل، عزالدین.(1988). الشعر العربی المعاصر؛ قضایاه و ظواهره الفنیة و المعنویة. د. ط. دارالفکر العربی.
6- ____________. (1996). الشعر العربی المعاصر. بیروت: دار الثقافه.
7- البعلبکی. المنیر. (1980). موسوعة المورد. ط1. دار العلم للملایین: بیروت.
8- جیوسی، سلمی الخضراء. (2001).الاتجاهات و الحرکات فی الشعر العربی الحدیث. ترجمۀ عبدالواحد لؤلؤه. ط1. بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
9- حاوی، ایلیا. (1984). مع خلیل حاوی فی سطور من سیرته و شعره. ط1. بیروت: دارالثقافه.
 10- حاوی، خلیل. (1972م). دیوان خلیل حاوی. ط1. بیروت: دار العودة.   
 11-_________. (1993م). دیوان خلیل حاوی. د. ط. بیروت: دار العوده 
12- حقوقی، محمّد. (1375). شعر زمان ما (مهدی اخوان ثالث). چاپ سوم. تهران: نگاه.
13- حماده، ابراهیم. (1985). معجم المصطلحات الدرامیه. قاهره: دارالمعارف
14- حمودة، عبد العزیز. (1998). البناء الدرامی. قاهرة: الهیئة المصریه  العامه للکتاب.
15- زرقانی، سیّد مهدی. (1384). چشم­انداز شعر معاصر ایران. چاپ دوم. تهران: ثالث.  
16شاهین­دژی، شهریار. (1387). شهریار شهر سنگستان.تهران: سخن.
17- شفیعی کدکنی، محمّدرضا وکاخی، مرتضی. (1370). باغ بی­برگی: یادنامه مهدی اخوان ثالث. تهران.                    
18- شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1345). از این اوستا (ج9). تهران: سخن.  
19-_____________. (1368). شاعر آیینه ­ها (بررسی سبک هندی و شعر بیدل). چاپ دوم. تهران: آگاه.
20- شوالیه، ژان. (1384). فرهنگ نمادها. ترجمۀ سودابه فضائلی. چاپ دوم. تهران: جیحون.
21- عایدی، علی جمعه. (بی تا). شعر خلیل حاوی: دراسة الفنی. د.ط.  
22- عباس، احسان. (2001). اتجاهات الشعر العربی المعاصر. عمان.     
23- عقاق، قادة. (2001). دلاله المدینة فی الخطاب الشعر العربی المعاصر. دمشق: منشورات اتحاد الکتاب.                                  
24- قصیری، فیصل صالح. (2006). بنیة القصیدة فی شعر عز الدین مناصره. مجدلاوی للنشر و التوزیع. ط1. عمان- ارد.
25-کاسیرر، ارنست. (1387).فلسفه صورت­های سمبولیک.ترجمۀ یدالله موقن. چاپ دوم. تهران: هرمس.
26-کندی، محمّدعلی. (2003). الرمز و القناع فی الشعر العربی الحدیث، السیاب، نازک و البیاتی. ط1. بیروت : دارالکتاب الجدید المتحده.  
27- معین، محمّد. (1386). فرهنگ فارسی معین. تهران: بهزاد.  
28- مکی، ابراهیم. (1371). شناخت عوامل نمایش. چاپ دوم. تهران: سروش.
29- میرصادقی، جمال. (1387). راهنمای داستان­ نویسی. تهران: سخن.    
30- وفایی، عباسعلی. (1387). سفر در آینه، نقد و بررسی ادبیّات معاصر: بررسی فرآیند نوستالوژی در اشعار اخوان ثالث. تهران: سخن 
31- وهبه، مجدی و المهندس، الکامل. (1994). معجم المصطلحات العربیة فی اللغة و الادب. مکتبة لبنان.
32- یونگ، کارل گوستاو. (1383). جهان اسطوره­شناسی. ترجمۀ جلال ستاری. تهران: نشر مرکز.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       
- مقاله­ ها
1- حیدریان شهری، احمدرضا و صدیقی، کلثوم. (1391). «نشانه هایی از ویرانشهر در شعر خلیل حاوی». نقد ادب معاصر عربی. سال دوم، شمارۀ3، صص88-114.
2- رجبی، فرهاد. (1390). «رویکردهای انسانی به شهردر شعرمعاصر عربی و فارسی». ادب­پژوهی. شمارۀ 15، صص82-59.          
3- زرقانی، سیّد مهدی. (1384). «اخوان در خیمۀ خیام» فصلنامۀ تخصصی زبان و ادبیات دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی مشهد. شمارۀ پیاپی 151، صص21-46.   
4- ناظری، حسین و صدیقی،  کلثوم. (1390ش). «بررسی نمود اگزیستانسیالیسم در شعر خلیل حاوی». فصلنامۀ فلسفی شناخت. دورۀ هفتم، شماره1/64، صص 127-157.
نشریه ادبیات تطبیقی
دوره 10، شماره 18
مقالات پیشین
شهریور 1397
صفحه 123-144

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار