مقایسۀ دو واقعه از تاریخ هردوت با دو داستان از کلیله و دمنه و مرزبان نامه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی

چکیده

دو واقعۀ تاریخی متعلّق به روزگار فرمانروایی داریوش اوّل هخامنشی در تاریخ هردوت بیان شده است که شباهت بسیاری با دو داستان در کلیله و دمنه و مرزبان نامه دارد؛ یکی ماجرای تسخیر بایل توسط داریوش که با حیله و تدبیر زوپیر یکی از مشاوران برجستۀ وی به پیروزی ایرانیان و فتح بابل منجر شد که چندین ماجرا در تاریخ شبیه این واقعه تکرار شده است؛ امّا شبیه ترین داستان ها به واقعۀ مزبور، داستان نمادین «بومان و زاغان» در کلیله و دمنه است.
دیگر واقعۀ مجازات و اعدام اینتافرن از یاران داریوش و یکی از هفت نفری که علیه گئوماته مغ(بردیای دروغین) شورش کردند و باعث روی کار آمدن مجدّد هخامنشیان و فرمانروایی داریوش گردیدند. این داستان هم با تغییرات جزئی در زمان، مکان، قهرمانان و شخصیت ها ، به صورت کلّی و با حفظ اصل داستان با عنوان «داستان هنبوی و ضحاک» در مرزبان نامه تکرار شده است.

در گفتار حاضر، داستان ها دو به دو تحلیل و با یکدیگر مقایسه شده است و صحنه ها و درونمایه ها و گفتمان ها و شخصیت ها، جداگانه بررسی و به وجوه شباهت و تفاوت ها و کیفیت تاثیر و تاثر اشاره گردیده و بنیاد اصلی داستان ها به شیوۀ توصیف و تحلیل محتوا و سندکاوی به روش کتابخانه ای بررسی شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The comparison of two events from Herodout’s history with two stories of Kalileh va Dmneh and Marzbannameh.

چکیده [English]

Two historical events belonging to the times of the hakhamaneshi’s ruler called First Daryoosh’ have been brought in Herodout’s history which is very similar to two stories in Kalileh va Demnch and Marzbannameh; one of them is the adventure of the conquering of Babel done by Daryoosh and it resulted in Iranian’s victory and the concuest of Babel by Zoupiyer’s trick and plan. The symbolic story called ‘Booman-o-Zaghan’in Kalileh va Dmneh is the most similar story to this mentioned event. The other event was the punishment and execution of Intaphern who was Daryoosh’s freindgh and one of the seven people who turned against Geoomatehmo (Falsehood Bardia) this caused that Hakhamaneshies again governed. This story with small changes in tense, places, person, and characters with the keeping of main subject has been repeated as ‘Hanbooy and Zahhak’.
In present speech the stories have been analyzed and compared with each other two by two. The stages and themes, conversations and characters have been consideved one by one.
It has been pointed to similarities, differences, and qualities. The main basis of stories has been analyzed by the description of contect as wellas searching in documents and the books of the library.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The history of Herodout
  • Kalileh va Demneh
  • Marzbannameh
  • historic and symbolic stories
  • comparison and analysis