ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی استعاره های مفهومی مشترک رباعیّات خیّام و طلاسم ابوماضی
مسئلۀ اصلی این مقاله، بررسی تطبیقی استعاره هایی است که تأثیر و تأثّرها و اشتراکات فکری رباعیّات خیّام و طلاسم ابوماضی را نشان میدهند. مبانی نظری مقاله، نظریۀ استعاره های مفهومی است که استعاره را از شگردی بلاغی، به ابزاری برای اندیشیدن ارتقا داده است. در آغاز، مبانی نظریۀ یادشده را بر اساس کلیدواژه های زبانشناسان شناختی بازخوانیکرده ایم و گزارشی از استعارههای مشترک رباعیّات خیّام و طلاسم ابوماضی ارائه دادهایم. آنگاه استعاره ها را براساس مضمون به چهار گروهِ پدیده، به مثابه اسیر است، حیوان به مثابه انسان، است، جهان به مثابه بناست و جهان به مثابه دایره است، تقسیم کرده ایم. سپس، استعار ههای با ویژگی های منفی و استعارههای دو پهلو را بررسی کرده و به تحلیل شناختی هر گروه پرداختهد ایم و ارزش زیباشناسی و شگردهای هنری استعاره ها را در ذیل آن آورده ایم ومشخص کرده ایم که شگردهای مهم خیّام و ابوماضی، به عنوان مبتکر بوطیقای رباعیّات چندپهلو و قصاید فلسفی، در ساختن استعاره ها چیست. مقاله با این نتیجه به پایان می رسد که نگرش های ابوماضی در طلاسم، نشان دهندۀ نوعی بینامتنیّت و بازتاب گفتمان فلسفی خیام است.
https://jcl.uk.ac.ir/article_1596_bb6b94e7aad118620b35fab4155dfbb5.pdf
2017-02-19
1
21
10.22103/jcl.2017.1596
ادبیات تطبیقی
تحلیل شناختی
برجستهسازی
پنهانسازی
رباعیّات
طلاسم
سید محمد
استوار نامقی
namaghi1353@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
-کتابها
1
1- ابوماضی، ایلیا. (بی تا). دیوان ایلیا ابوماضی شاعر المهجر الاکبر. بیروت: دارالعوده.
2
2- جمیل السراج، نادره. (بیتا). الشعراء الرابطه القلمیه. القاهره: دارالمعارف.
3
3- خیام، عمر. (1374). بررسی انتقادی رباعیات حکیم عمر خیام. آرتورکریستین سن. تهران: توس.
4
4- کاسیرر، ارنست. (1378). فلسفۀ صورتهای سمبلیک. جلد2. ترجمۀ یدالله موقن. تهران: هرمس.
5
5- گیدنز، آنتونی.(1383). چکیدۀ آثار آنتونی کیدنز. ترجمۀ حسن چاووشیان. تهران: ققنوس.
6
- مقاله ها
7
1- بزرگ بیگدلی، سعید. (1386). «نمادهای جاودانگی:تحلیل و بررسی نماد دایره در متون دینی و اساطیری». پژوهشهای ادب عرفانی، ش1. صص97-79.
8
2- جهاندیده، سینا. (1391). «زمان، هویّت و روایت». ادب پژوهی، شمارۀ 19، صص 150-121.
9
3- زرقانی، سید مهدی. (1392).«تحلیل شناختی استعاره های مفهومی عشق در غزلیات سنایی». جستارهای ادبی.سال 46 . صص23-1.
10
4- ساسانی، فرهاد. (1385). «زمان در فضای مجازی». پژوهشنامۀ فرهنگستان هنر، شمارۀ1، صص 74-65.
11
5- شجاری، مرتضی. (1388). «زمان در عرفان اسلامی»، فصلنامۀ ادبیّات عرفانی و اسطوره شناختی. سال5. شمارۀ 14، ص 99-67.
12
6- میر قادری، سید فضل الله. ( 1378). جلوه های تامّل در آثار ایلیا ابوماضی» مجلۀ دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران، دورۀ 150، صص367-329.
13
7- دهقانیان، جواد. (1381). «انسان و اجتماع از دیدگاه مهدی اخوان ثالث و ایلیا ابوماضی» . دکتر میرقادری. پایان نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز.
14
- منابع انگلیسی
15
131_Lakoff, George. and Johnson, mark. (1980). Metaphors We Live By, Chicago: University of Chicago Press.
16
142_Lakoff, George. and Jonson, Mark. (1999). Philosophy in the flesh: the embodied mind and its challenges to western thought. New York. Basic books.
17
153_Lakoff, George. ( 1987).Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal about the mind, Chicago, Chicago University Press
18
ORIGINAL_ARTICLE
بینامتنی دینی(قرآن، انجیل، و تورات) با رویکرد مفهوم مقاومت در اشعار محمود درویش و قیصر امین پور
بینامتنی نظریهای است که با آن میتوان میان متن قدیم و جدید ارتباط برقرار کرد و بر غنای اثر ادبی افزود .به این دلیل، این پژوهش در نظر دارد با روش توصیفی و تحلیلی، اثر بینامتنی دینی را با رویکرد مفهومی مقاومت و با تأکید بر نظریۀ «کریستوا»، در اشعار مقاومت محمود درویش، شاعر فلسطینی، و قیصرامینپور، شاعر ایرانی، را مورد بازبینی قرار دهد. بینامتنی حوزههای بسیاری دارد امّا از آنجا که شاعران مذکور دریافتهاند قرآن، کتابهای آسمانی و شخصیتهای دینی، منبع مهمی برای آزادی انسانها هستند، با استفاده از بینامتنی دینی مردم را به جهاد علیه دشمن دعوت کردهاند، هرچند درویش از منابع یهودی ومسیحی به صورت نفی متوازی و کلّی بیشتر استفاده کردهاست و امینپور از نفی متوازی و جزیی بهره بردهاست .بینامتنی در اشعار درویش نسبت به امینپور، وضوح بیشتری دارد.کاربرد بینامتنی دینی در سه حوزۀ اسلام، مسیحیت و یهود، بیانگر تعامل دو شاعر با این ادیان است واختلاط دینی که درویش و امینپور در اشعار خود به کاربردهاند، امری است که دولتها میتوانند در سایۀ آن اختلافات مذهبی خود را کنارگذارند و به نوعی همزیستی مسالمتآمیز دست یابند.
https://jcl.uk.ac.ir/article_1599_b05831fd4e55f4d6731fdd08f084dc7f.pdf
2017-02-19
23
41
10.22103/jcl.2017.1599
بینامتنی دینی
درویش
امین پور
فاطمه
بختیاری
bakhtiari_fatima@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب، دانشگاه الزهرا
LEAD_AUTHOR
بتول
مشکین فام
bmeshkin@alzahra.ac.ir
2
دانشیار بخش زبان و ادبیّات عرب، دانشگاه الزهرا
AUTHOR
-کتابها
1
1- قرآن کریم
2
2- انجیل
3
3- امینپور، قیصر. (1360). تنفس صبح. چاپ سوم. تهران: سروش.
4
4 – امینپور، قیصر. (1363). تنفس صبح. چاپ سوم. تهران: سروش.
5
5- امینپور، قیصر.(1384).آینه های ناگهان (گزیده شعرهای 64-71). چاپ ششم. تهران: نشر افق.
6
۶- آفی، نوئل مک.( 1384). ژولیا کریستوا. ترجمۀ مهرداد پارسا. تهران: نشر مرکز.
7
۷- البقاعی، محمد خیر.(۱۹۹۸) . دراسات فی النص و التناصیة. حلب: مرکز الانماع الحضاری.
8
8- بهداروند، ارمغان.(1388). این روزها که میگذرد (زیباشناسی و سیر تحول شعر قیصر امین پور). تهران: نقش جهان.
9
۹- جبر شعث، احمد. (2006م). الاسطورة فی الشعر الفلسطینی المعاصر. الطبعه الاولی. فلسطین: مکتبه القادسیه.
10
۱۰- درویش، محمود. (1994م). دیوان محمود درویش. الطبعه الاولی. بیروت: دار العوده.
11
۱۱- درویش، محمود. (2003م). لاتعتذر عما فعلت. بیروت: ریاض الریس للکتب و النشر.
12
12- درویش، محمود. (2000). جداریه. الطبعه الاولی . بیروت: منشورات ریاض الریس.
13
13- الزغبی، احمد.(2000م). التناص نظریا وتطبیقیا. موسسه عمون للنشر والتوزیع.
14
14- سعدی، شاور. (2003م). تطور الاتجاه الوطنی فی الشعر الفلسطینی المعاصر. بیروت: الموسسة العربیة للدراسات و النشر.
15
15- السعدنی، مصطفی. (1991). التناص الشعری، قراءۃ اخری لقضیة السرقات. مصر: منشأۃ المعارف المصریة.
16
۱۶- شبانه، ناصر. (2002م). المفارقة فی الشعر العربی الحدیث (أمل دنقل، سعدی یوسف، محمود درویش نموذجاً). الطبعه الاولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
17
۱۷- شراد، شلتاغ عبود.(1987م). اثر القرآن فی الشعر العربی الحدیث.الطبعه الاولی. دمشق: دارالمعرفه.
18
18- عزام، محمد . (2001م). النــَّصُّ الغـائب تجلّیات التّناصّ فی الشعر العربی. دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.
19
19- علوان، محمد و آخرون. (2004م). مقاربات النقدیة فی الشعر شهید الدکتور ابراهیم المقادمه. مکتبة الافاق. منتدی أمجاد الثقافی.
20
۲۰- علی، ناصر. (2001م). بنیه القصیدة فی شعر محمود درویش. الطبعه الاولی. بیروت: المؤسسه العربیه للدراسات و النشر.
21
۲۱- القاسم، سمیح و آخرون. ( 1999م). محمود درویش مختلف الحقیقی. اردن: دار الشوق
22
22-کرستیفا/ جولیا: علم النص. ترجمه فرید الزاهی، دار توبیقال، الدار البیضاء.
23
۲۳-گراهام ، آلن. (1380). بینامتنیت. ترجمه پیام یزدانجو. تهران: نشر مرکز.
24
24- محقق، جواد.( 1387ه). شکفتن در آتش. تهران: هنر رساله اردیبهشت.
25
- مقاله ها
26
۱- الزیود، عبدالباسط.(۱۴۲۷). «المتوقع و لا المتوقع فی شعر محمود درویش) دراسة فی جمالیة المتلقی)». مجله جامعه امالقری لعلوم الشریعة اللغه العربی وآدابها. المجلد 18، العدد27،ص۴۳۸.
27
۲- سلیمی، علی و کیانی، رضا. (۱۳۹۱). «التناص القرآنی فی شعر محمود درویش و أمل دنقل». مجله دراسات فی اللغه العربیه وآدابها، صص۱۰۵-۱۳۲.
28
3-کیانی رضا، امیری جهانگیر، نعمتی فاروق. (۱۳۹۲). «جلوه های بینامتنی قرآنِ کریم در شعر قیصر امین پور». فصلنامه پژوهشهای ادبی- قرآنی. شمارۀ۲، صص 143-۱۶۶.
29
- پایان نامه ها
30
۱- سحر سامى، محمد السعید نصر. (۱۹۹۶). «التناص الدینی فی شعر محمود درویش». رسالة الماجیستر. مصطفی یس السعدنی . جامعه الزقازیق
31
2- عبد الکریم ابو شرار ابتسام موسی. (۲۰۰۷). «التناص الدینی و التاریخی فی الشعر محمود درویش». رساله الماجیستر. نادر قاسم. جامعه الخلیل عمادۃ الدراسات العلیا.
32
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی رثای امام حسین (ع) در شعر شریف رضی و محتشم کاشانی
بررسی تطبیقی مراثی و اشعار عاشورایی شاعران عربزبان و فارسی زبان، در میان پژوهشگران و ادیبان از جایگاه ویژهای برخوردار است. در این زمینه، عمده ترین ویژگی محتوایی مراثی عاشورایی، بیان مظلومیت امام حسینع، سختیها و مصیبتهای کربلا و گریهمحوربودن آن است. شریف رضی، شاعر عربزبان قرن چهارم هجری (359ـ406) و محتشم کاشانی، شاعر فارسی زبان قرن دهم هجری (905ـ996)، هر دو از شاعران شیعی و دارای اشتراکاتی قابل ِتوجه در زمینۀ مراثی حسینی و اشعار عاشورایی هستند. مقالة حاضر سعی بر آن دارد تا به روش کتابخانهای و شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی مراثی این دو شاعر در مورد امام حسینع و تطبیق وجوه همانندی و ناهمانندی در مضامین مشترک رثای آنها بپردازد. روش تحقیق در این مقاله، براساس بررسی تشابه و تفاوت درونمایههای مشترک مرثیههای عاشورایی دو شاعر است. در نهایت، نتایج به دستآمده در زمینة شباهتها و تفاوتهای مضامین شعری دو شاعر، به صورت جدول ارائه شده است.
https://jcl.uk.ac.ir/article_1598_2b4df7aebba3d36136b2c466e935ac2c.pdf
2017-02-19
43
65
10.22103/jcl.2017.1598
امام حسین(ع)
مرثیه
عاشورا
شریف رضی
محتشم کاشانی
محمودرضا
توکلی محمدی
mrtavakoly@yahoo.com
1
استادیار بخش زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
محسن
قربانی
mohsenghorbani26@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
-کتابها
1
1- قرآن کریم
2
2- امامی، نصرالله. (1369). مرثیه سرایی در ادبیات فارسی ایران. تهران: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی.
3
3- انصاری، نرگس. (1389). عاشورا در آیینۀ شعر معاصر. تهران: مجتمع فرهنگی عاشورا.
4
4- حجازی، سیّد علیرضا. (1425ه.ق). حسین بن علی(ع) در آینۀ شعر فارسی. تصحیح: علیرضا حجازی. قم: فارس حجاز.
5
5- خزعلی، انسیه. (1383). امام حسین در شعر معاصر عربی. تهران: چشم و چراغ.
6
6- دهخدا، علیاکبر. (1366). لغت نامۀ دهخدا. سید جعفر شهیدی، زیرنظر: محمد معین. تهران: دانشگاه تهران، سازمان لغتنامه دهخدا.
7
7- شاعری، محمّدحسین. (1385). مرثیۀ عشق، مقدمهای بر مرثیه سرایی و نوحه های جدید در عزای شهیدان کربلا و اهل بیت. قم: میراث ماندگار.
8
8- الشریف الرضی، محمّدبن الحسین. (1419ه. ق). دیوان الشریف الرضی. شرحه الدکتور محمود مصطفی حلاوی. بیروت: شرکة دارالارقم بن ابی الارقم.
9
9- طه ندا. (1380). ادبیات تطبیقی. ترجمه: زهرا خسروی. تهران: نشر فرزان روز.
10
10- قزلباش، علی کمیل. (2006م). ارزش مطالعۀ تطبیقی در ادبیات. اسلام آباد: سروش.
11
11- قمی، عباس. (1385). در کربلا چه گذشت؟. مترجم: محمّدباقر کمرهای. چاپ 22. قم: انتشارات مسجد مقدس جمکران.
12
12- محتشم کاشانی،کمال الدین. (1370). دیوان مولانا محتشم کاشانی. به کوشش مهرعلی گرگانی. چاپ سوم (اول سنایی). بیجا: کتابخانۀ سنایی.
13
13- مؤتمن، زینالعابدین.(1332). شعر و ادب فارسی. تهران.
14
14- معین، محمد.(1375). فرهنگ فارسی. (متوسط، جلد ششم). چاپ نهم. تهران: چاپخانه سپهر.
15
- مقاله ها
16
1- آل بویه لنگرودی، عبدالعلی. (1392). «بررسی مفهومی قصیدة سید مهدی بحرالعلوم و مقایسۀ آن با ترکیب بند محتشم کاشانی». کاوشنامۀ ادبیات تطبیقی. سال سوم، شمارۀ 10، صص 1ـ 23.
17
2- محمّدرضایی، علیرضا و کیا، مریم.(1389). «جستاری بر مرثیه های شریف رضی و محتشم کاشانی». ادبیات تطبیقی. سال دوم، شمارۀ 3، صص354ـ 329.
18
ORIGINAL_ARTICLE
سهراب و رستم ماثیو آرنولد: پیوندی میان شاهنامه و ایلیاد.
می توان گفت که سهراب و رستم ماثیو آرنولد، در کلیّات متأثر از شاهنامه و در نحوۀ بیان، توصیفات، تشبیهات، سنن ادبی و حماسی، کاملاً تحت تأثیر ایلیاد است. آرنولد بسیاری از قسمتهای اساسی داستان را از قبیل گم شدن رخش، عاشقشدن تهمینه، اسارت هجیر، درگیری رستم با کاوس، خواستن نوشدارو و... را حذف و بعضی از موارد را مانند نحوۀ کشته شدن سهراب، آگاهی رستم از جنسیت فرزند و... تغییر داده است و اگرچه در اکثر مواقع به پیرنگ و کلیّت داستان لطمه زده، در مواردی نیز کاستی های «رستم و سهراب» فردوسی را برطرف کرده است، با توجه به اینکه در دو داستان، بنا بر وجود حداکثر شباهت هاست، در این مقاله فقط به بعضی از اختلافات اشاره شده و بیشتر از هرچیز، به تأثرات ماثیو آرنولد از ایلیاد خواهیم پرداخت که از دید منتقدان پنهان مانده است.
https://jcl.uk.ac.ir/article_1600_26be08dac91a9d86d83689d2470f6135.pdf
2017-02-19
67
85
10.22103/jcl.2017.1600
رستم
سهراب
فردوسی
ماثیو آرنولد
ایلیاد
هومر
علی
حیدری
aheidary1348@yahoo.com
1
دانشیار بخش زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه لرستان
LEAD_AUTHOR
بهمن
کرم الهی
b.karamolahi@gmail.com
2
استادیار بخش زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه لرستان
AUTHOR
محمد
موسی پور
mmoosapoor67@yahoo.com
3
کارشناس ارشد زبان و ادبیّات فارسی
AUTHOR
- کتابها
1
1- آرنولد، ماثیو. (1354). سهراب و رستم. ترجمۀ منوچهر امیری. چاپ دوم. شیراز: انتشارات دانشگاه پهلوی.
2
2- اسلامی ندوشن، محمّدعلی. (1376) زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، چاپ هفتم. تهران: نشر آثار.
3
3- حنیف، محمّد. (1384). قابلیت های نمایشی شاهنامه. تهران: سروش.
4
4- زرّین کوب، عبدالحسین. (1353). نه شرقی، نه غربی. تهران: امیرکبیر.
5
5- شمیسا، سیروس. (1371). نگاهی تازه به بدیع. چاپ چهارم. تهران: فردوسی.
6
6- فردوسی، ابوالقاسم. (1384). شاهنامۀ فردوسی، متن کامل بر اساس چاپ مسکو. به کوشش سعید حمیدیان. چاپ هفتم. تهران: قطره.
7
7- هومر. (1379). ادیسه. ترجمۀ میرجلال الدین کزازی. تهران: نشر مرکز.
8
8-____. (1377). ایلیاد. ترجمۀ میرجلال الدین کزازی. تهران: نشر مرکز.
9
- مقاله ها
10
1- تمیم داری، احمد. (زمستان1388). «تأثیر شاهنامه فردوسی بر ادبیات حماسی غرب». متن پژوهی ادبی. شمارۀ 42، صص 65-86.
11
2- جوادی، حسن. (1384). «ماثیو آرنولد و ترجمۀ سهراب و رستم». کتاب ماه ادبیات و فلسفه. شمارۀ 92، صص 38-45.
12
3- نبی لو، علیرضا. (بیتا). «مقایسۀ داستان رستم و سهراب فردوسی و سهراب و رستم ماثیو آرنولد از نظر ساختار روایی و داستانی». رشد آموزش زبان و ادبیات فارسی. شمارۀ 109، صص 18-21.
13
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی صبغۀ اشرافی شعر عنصری و ابن معتز
ادبیات، بازتاب دهندة وضعیت اجتماعی ادیب و شرایط اجتماعی زندگی اوست. براساس مکتب اروپای شرقی ادبیات تطبیقی، عوامل اجتماعی، نقش مؤثری در ایجاد ادبیات دارد و هرگاه دو جامعه در درجة یکسانی از پیشرفت اجتماعی و اقتصادی باشند، این امر، منجر به ظهور تشابه زیاد در ادبیات آنها می شود. یکی از بارزترین وجوه شعری عنصری، قصیده پرداز مشهور قرن چهارم و ا بنمعتز عباسی، صبغة اشرافی و ذکر آثار و مظاهرآن است. بیتردید، شرایط زندگی دو شاعر در دربار و تمکّن مالی آنها، در به کارگیری عناصر و مظاهر اشرافی در شعر آن دو بسیار مؤثر بوده است. این جستار، براساس شیوة توصیفی - تحلیلی و با مقایسة شعر این دو شاعر و پرداختن به مصداق های اصلی و مهم صبغة اشرافی در شعر آنها، نشان می دهد که رنگ اشرافی و صور خیال مبتنی بر محیط درباری در شعر دو شاعر، بسیار محسوس و ملموس است؛ با این تفاوت که سایة مدح وستایش بر وصفهای اشرافی عنصری چیره شده امّا ابن معتز در وصف های اشرافی خود، کمتر از مدح و ستایش بهره گرفته است.
https://jcl.uk.ac.ir/article_1601_b5403ea501960d0efe925740304c513c.pdf
2017-02-19
87
112
10.22103/jcl.2017.1601
عنصری
ابنمعتز
صبغة اشرافی
ادبیات تطبیقی
محمود
حیدری
mahmoodhaidari@yahoo.com
1
استادیار بخش زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه یاسوج
LEAD_AUTHOR
حجت الله
هاشمی
hojathashemi6@gmail.com
2
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه یاسوج
AUTHOR
-کتابها
1
1- ابن معتز، عبدالله. (بی تا). دیوان. بیروت: دار صادر.
2
2-_____ . (2004). دیوان. تحقیق مجید طراد. بیروت: دارالکتب العربی.
3
3- پروینی، خلیل. (1391). الأدب المقارن (دراسات تطبیقیة و نظریة). تهران: سمت.
4
4- جمال الدین، محمبد سعید. (1389). ادبیات تطبیقی (پژوهشی تطبیقی در ادبیات عربی و فارسی). ترجمة سعید حسامپور و حسین کیانی. شیراز: دانشگاه شیراز.
5
5- خاقانی. (1373). دیوان، به تصحیح ضیاءالدین سجادی. تهران: انتشارات زوار.
6
6-زرّین کوب، عبدالحسین. (1378). با کاروان حله. تهران: انتشارات علمی.
7
7- شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1366). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
8
8- صفا، ذبیح الله. (1368). تاریخ ادبیات ایران. تهران: انتشارات ققنوس.
9
9- صولی، ابوبکر محمّد بن یحیی. (1978 ). شعر ابن المعتز. تحقیق یونس السامرایی. بغداد: وزارة الثقافة و الفنون.
10
10- عنصری. (1363). دیوان. به تصحیح محمّد دبیرسیاقی. تهران: انتشارات سنایی.
11
11- الفاخوری، حنا. (1361 ). تاریخ ادبیات زبان عربی. ترجمة عبدالمحمّد آیتی. تهران: توس.
12
12- مروه، محمّدرضا. (1990). عبدالله بن المعتز؛ خلیفة یوم و لیله. بیروت: دار الکتب العلمیة.
13
- مقاله ها
14
1-دشتی، مریم و صادقیان، محمّدعلی. (1388). «لحن حماسی در قصاید عنصری». نامة پارسی. شمارة 38و39، صص150 -174.
15
2- دلشاد، جعفر و قربان نژاد، الهام. (1389). «مقایسة اشعار وصفی ابن معتز و منوچهری دامغانی». نشریة ادبیات تطبیقی. صص 49 -68.
16
3- غلامرضایی، محمّد. (1385). «طرز عنصری». نامة فرهنگستان. ضمیمة شماره24، صص 5 -83.
17
4- محمّدی درخشش، خدیجه و عبدالمحمّدی، حمیدرضا. (بی تا). «ابن معتز، وصافی چیره دست در وصف مظاهر طبیعت». فصلنامة پژوهش ادبی (مجله ادبی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان). دورة 4، شمارة 15.
18
5- یلمه ها، احمد. (1390). «بررسی تطبیقی مضامین امیر معزی و ابن معتز عباسی». فصلنامة لسان مبین. شمارة 6، صص 241 -259.
19
6- ـــــــــــــــ.. (1392). «بررسی تطبیقی اشعار مدحی عنصری و متنبی». مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. سال چهارم، شمارة 8، صص 318 -335.
20
ORIGINAL_ARTICLE
زن در آینه ضرب المثلهای کردی و عربی
ضربالمثلهای کردی، به عنوان پل ارتباطی دو فرهنگ ایرانی- اسلامی، نقش ارزشمندی در زنده نگه داشتن ارزشهای فرهنگی دارد. این زبان، در طول تاریخ و بویژه پس از ورود اسلام به ایران، با زبان عربی در ارتباط بوده و بسیاری از مؤلفههای فرهنگی را با فرهنگ و زبان عربی مبادله کردهاست. با توجه به نقش بیهمتای زن در فرهنگ ایرانی و عربی، در این نوشتار تلاش میشود با رویکردی تاریخی و با روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانهای، به بررسی تطبیقی سیمای زن در ضربالمثلهای کردی و عربی پرداخته شود و دیدگاههای مشترک گویندگان دو زبان کردی و عربی در مورد زن، بیان شود و ریشهها و عوامل پیدایش چنین دیدگاههایی واکاوی شود. براساس یافتههای پژوهش، زن در ضرب المثلهای کردی و عربی، دارای دو بعد مثبت و منفی است و صفات نیک و زشتی به او نسبت داده شدهاست که هر کدام متأثر از نوع حکومت، شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و عقاید دینی و مذهبی بودهاست. بسته به نوع شرایط خاص زمانی، در هر دو فرهنگ و زبان کردی و عربی در مورد خوب بودن یا نبودن زن افراط و تفریط شدهاست و گاهی نیز راه اعتدال در پیش گرفتهشدهاست ولی تحت هر شرایطی، نقش سازندۀ زن در جامعه، چه زیاد و چه کم، در ضربالمثلهای کردی و عربی انعکاس یافتهاست.
https://jcl.uk.ac.ir/article_1602_00a0ba628de8ae815fa015563670b5b2.pdf
2017-02-19
113
135
10.22103/jcl.2017.1602
ضربالمثلهای کردی
ضربالمثلهای عربی
زن
فرهنگ ایرانی-اسلامی
رویکرد تاریخی
مسلم
خزلی
moslem_khezeli@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عرب، دانشگاه رازی کرمانشاه
LEAD_AUTHOR
علی
سلیمی
salimi1390@yahoo.com
2
استاد بخش زبان و ادبیّات عرب، دانشگاه رازی کرمانشاه
AUTHOR
-کتابها
1
1- قرآن کریم
2
2- نهج البلاغه. (1388) ترجمۀ محمّد دشتی. قم: بقیتالله.
3
3- ابن شعبة، ابو محمّد الحسن بن علی. (1404). تحف العقول عن آل الرسول. تحقیق: علی اکبر الغفاری. الطبعة الثانیة. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
4
4- ابن منظور، جمال الدین ابوالفضل محمّدبن مکرم بن علی. (1410). مختصر تاریخ دمشق، ج29. دمشق: دار الفکر.
5
5- أبوحدید، م.ف. (1970). أبوالفوارس عنترة بن شداد. القاهرة.
6
6- احمد بن حنبل. (بیتا) المسند، ج6. بیروت: دار صادر.
7
7- الأصبهانی، أبوالفرج. (بیتا). الأغانی، ج23. مصر: دار الکتب المصریة
8
8- الالوسی، محمود شکری. (بیتا). بلوغ الأرب فی معرفة أحوال العرب. بیروت: دارالشرق العربی.
9
9- بهروزی، محمّدجواد. (1385). سرگذشت دوازده تن از زنان مؤثر در تاریخ ایران. چاپ دوم. تهران: واژهآرا.
10
10- بیانی، شیرین. (1388). زن در ایران عصر مغول. تهران: دانشگاه تهران.
11
11- بیهقی، ابوالحسن. (1317). تاریخ بیهق. تصحیح: احمد بهمنیار. تهران: بنیاد دانش.
12
12- الجاحظ، عمرو بن بحر أبو عثمان. (بیتا). الرسائل الکلامیة. قاهره: مکتبة الهلال.
13
13- جرجی زیدان. (بیتا) تاریخ آداب اللغة العربیة، ج2. مصر: دار الهلال.
14
14-____________________. (1423). المحاسن والأضداد. بیروت: دار ومکتبة الهلال.
15
15- جمالپور، کامبیز. (1389). پیامی پیشینیان، ضرب المثلهای کُردی کرمانشاهی. چاپ دوم. تهران: مؤسسه فرهنگی- هنری کوثر.
16
16- جوادی آملی، عبدالله. (1388). تسنیم. قم: اسراء.
17
17- الحاکم النیسابوری، ابوعبدالله محمّد بن عبدالله. (1411). مستدرک الوسائل. تحقیق: عبدالقادر عطا. الطبعة الأولی. بیروت: دار الکتب العلمیة.
18
18- الحر العاملی، محمّد بن الحسن. (بیتا). وسائل الشیعه، ج20. تهران: المکتبة /الاسلامیة.
19
19- الحنفی البغدادی، جلال. (1432). الأمثال البغدادیة. تقدیم: محمّدرضا الشبیبی. بیروت: الدار العربیة للموسوعات.
20
20- ذوالفقاری، حسن. (1388). فرهنگ بزرگ ضرب المثلهای فارسی، ج2. تهران: معین.
21
21- راوندی، مرتضی. (1384). تاریخ اجتماعی ایران، تاریخ کهنترین ملل باستانی از آغاز تا اسلام، ج2. تهران: نگاه.
22
22- رحیمی عثمانوندی، رستم. (1379). بومیان درۀ مهرگان: تحقیقی پیرامون قوم «لک» بومیان دره مهرگان کده (سیمره) از عصر حجر تاکنون. کرمانشاه: ماهیدشت.
23
23- رشید رضا، محمّد. (بیتا). تفسیر المنار. بیروت: دار المعرفة.
24
24- رضایی کلهر، اکبر و کریمی، نورالله. (1385). یکهزار ضرب المثل کردی، ج1. کرمانشاه: انتشارات کرمانشاه.
25
25-روحانی، بابامردوخ. (1364). تاریخ مشاهیر کرد، ج2. تهران: سروش.
26
26- السبتی، محمّد صالح. (2009). ألف مثل من عیون الأمثال. الکویت: دار السلاسل.
27
27- ستاری، جلال. (1373). سیمای زن در فرهنگ ایران. تهران: مرکز.
28
28- سکلتون و همکاران. (1376). تفاوتهای فردی. ترجمۀ یوسف کریمی و همکاران. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
29
29- سوید، أ. (1990). نساء شهیرات من تاریخنا. بیروت.
30
30- الطبرسی، ابو علی الفضل بن الحسن. (1414). مکارم الاخلاق. تحقیق: علاء آل جعف. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
31
31- الطبری، محمّد بن جریر. (2005). تاریخ الأمم و الملوک. بیروت: دارالکتب العلمیة.
32
32-قلی زاده، خسرو. (1388). فرهنگ اساطیر ایرانی، بر پایه متون پهلوی. چاپ دوم. تهران: شرکت مطالعات و نشر کتاب پارسه.
33
33-کراجکی، محمّد بن علی. (1410). کنزالفوائد، ج2. قم: دارالذخائر.
34
34-کوهن، آبراهام. (1350). گنجینهای از تلمود. ترجمۀ امیر فریدون گرگانی. به اهتمام امیر حسین حیدریپور. تهران: چاپخانه زیبا.
35
35-گری، بنوات. (بیتا). زنان از دید مردان. ترجمۀ محمّدجعفر پوینده. تهران: جامی.
36
36-گیرشمن، رومن. (1384). ایران از آغاز تا اسلام. ترجمۀ محمّد معین. چاپ شانزدهم. تهران: علمی و فرهنگی.
37
37-مستوفی، حمدالله. (1387). تاریخ گزیده. به اهتمام عبدالحسین نوایی. چاپ پنجم. تهران: امیرکبیر.
38
38- مشکور، محمّدجواد. (1378). نامۀ باستان، مجموعه مقالات. به اهتمام سعید میرمحمّدصادق و نادره جلالی. تهران: پژوهشگاه و علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
39
39- المقریزی أحمد بن علی بن عبدالقادر، أبوالعباس، تقیالدین. (1420). إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال والأموال والحفدة والمتاع، ج15. المحقق: محمّد عبدالحمید النمیسی. بیروت: دار الکتب العلمیة.
40
40- المیدانی، أبوالفضل أحمد بن محمّد بن ابراهیم. (بیتا). مجمع الامثال، ج2. المحقق: محمّد محیىالدین عبدالحمید. بیروت: دارالمعرفه.
41
41- مینورسکی، ولادیمیر فئودوروویچ. (1378). کرد: تاریخ، زبان و فرهنگ. ترجمۀ محمّدرئوف یوسفینژاد. تهران: سهیل.
42
42-النعیمی، مریم عبدالله. (2007). دعوة للتمیز. الریاض: العبیکان.
43
43-النیسابوری، نظامالدین الحسن بن محمّدبنحسین. (1416). غرائب القرآن و رغائب الفرقان. المحقق: الشیخ زکریا عمیرات. بیروت: دارالکتب العلمیه.
44
- مقاله ها
45
1- رش احمدی، رسول، المیرا شاهرودی. (1386). «ضرب المثلهای تعلیمی و تربیتی کُردی». مجلۀ فرهنگ مردم ایران. شمارۀ10، صص215-228.
46
2- سویلم الشرفات، صالح. (2011). «صورة المرأة فی الأمثال الشعبیة الأردنیة». الأکادیمیة للدراسات الاجتماعیة و الانسانیة. العدد7، صص34-41.
47
4- شریم، رغدة. (2007). «المرأة فی الأمثال والأقوال، رؤیة معاصرة». مجلة العلوم التربویة. جامعة القاهرة: العدد الأول.
48
5- الکندری، لطیفة حسین، محمّد ملک، بدر. (2009). «معوقات تربیة المرأة فی الفکر التربوی الإسلامی و تداعیاتها المعاصرة». مجلة البحث فی التربیة و علم النفس. جامعة المنیا. المجلد22، العدد2.
49
6- محمّدپور، احمد و کریمی، جلیل و معروفپور، نشمیل. (1391). «مطالعۀ تفسیری بازنمایی زن در ضرب المثلهای کُردی (مورد مطالعه: گویش سورانی-مکریانی)». زن در فرهنگ و هنر. دورۀ4، شمارۀ3، صص65-83..
50
7- محمّد نجم و منور عدنان وعبدالعزیز علی، عزیزة. (1427). «صورة المرأة فی الأمثال الشعبیة الفلسطینیة». دراسة مقدمة للمؤتمر العلمی. التاریخ الشفوی الواقع و الطموح. الجامعه الإسلامیه.
51
8-نفیسی، سعید. (1310). «ده پند انوشروان» مجلۀ ارمغان. سال دوازدهم، شماره 9، 623-626
52
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی تازه به «تضمین» و تطوّر تاریخی آن در آثار بلاغی عربی و فارسی
تضمین، یکی از شگردهای زبانی است که همانند بسیاری از فنون ادبی، در ادوار تاریخ بلاغت مورد بی توجهی محققان و ناقدان قرارگرفته است، به گونه های که در شناسایی این آرایة بدیعی تنها به یک جنبه از آن، یعنی آوردن مصراع، بیت یا ابیاتی از دیگری در شعر خویش اکتفا شده است. از این رو، این پژوهش برآن است با نگاهی به سیر تاریخی صنعت تضمین و جایگاه آن در مباحث بلاغی عربی و فارسی، ضمن شرح و تفسیر دیدگاه های بلاغیون، به اقسام و نامهای آن نیز اشاره نماید و در نهایت، با توسل به اصل توسعة معنایی، تعریف و عنوانی نو برای تضمین ارائة دهد تا آن را از تنگنا و محدودیت معنایی بلاغت سنتی تاحدودی خارج سازد. حاصل تحقیق، نشان از آن دارد که تعریف تضمین در تمامی کتب بلاغی، بیانگر بخشی از اقسام و انواع آن است که با عناوینی چون استقبال، تتبع، تملیط، استعانت، ایداع، تفصیل و... در حوزههای گستردهای چون علم بدیع علم بیان، عروض و قافیه و سرقات شعری کاربرد دارد؛ بنابراین، با درنظرداشتن این آمیختگی و عدم تناسب میان مفهوم تضمین و انواع آن، میتوان تضمین را هرگونه مشارکت و تبادل عناصر لفظی و معنایی، اعم از بیت، مصراع، آیه، حدیث، مثل و مضمون میان سخنوران و گویندگان به شمارآورد که متناسب با مقتضای حال و مقام و به قصد زینت و تأکید معنا صورت می گیرد و سبب برجسته سازی، مرجعیت بخشی، مفهوم زایی، ایجاد ابهام هنری و ایجاز کلام می گردد.
https://jcl.uk.ac.ir/article_1603_fe247042610b014fc59a94f9afb2ecae.pdf
2017-02-19
137
161
10.22103/jcl.2017.1603
بلاغت
بدیع لفظی و معنوی
تضمین
توسعة معنایی
مشارکت
هما
رحمانی
h.rahmani64@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
سید حسین
سیدی
seyedi@um.ac.ir
2
استاد بخش زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
-کتابها
1
1- آهنی، غلامحسین. (1360). معانی بیان. چ دوم. تهران: بنیاد قرآن.
2
2- ابن منقذ، اسامه. (1407هـ). البدیع فی البدیع. به کوشش عبد. آ. علی مهنا. بیروت: دارالکتب العلمیه.
3
3- ________. (بیتا). البدیع فی نقدالشعر. به کوشش احمد احمد بدوی و حامد عبدالمجید. مصر: مطبعه مصطفی البابی الحلبی و اولاده.
4
4- ابن اثیر. (1358هـ). المثل السائر، ج2. تصحیح محمّد محییالدّین عبد الحمید. مصر: مکتبه و مطبعه مصطفی.
5
5- ابن معتز، عبدالله. (1959م). البدیع. دمشق: دارالحکمه.
6
6- ابن منظور، محمّدبن مکرم. (1414هـ). لسان العرب. به کوشش یوسف خیاط. قم: دارالصادر.
7
7- اسفندیارپور، هوشمند. (1388). عروسان سخن. چاپ سوم (ویرایش جدید). تهران: فردوس.
8
8- انوری، محمّدبن محمّد. (1376). دیوان، ج1. به کوشش محمّدتقی مدرس رضوی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
9
9- بهار، محمّدتقی. (1358). دیوان اشعار، 2ج. چاپ چهارم. تهران: امیرکبیر.
10
10- تفتازانی، سعدالدین. (1411هـ). مختصرالمعانی. قم: دارالفکر.
11
11- تقوی، نصرالله. (1363). هنجار گفتار. چ دوم. اصفهان: فرهنگسرا.
12
12- الثعالبی، ابی منصور. (1318هـ). فقه اللغه و اسرارالعربیه. بیروت: دارالمکتبه الحیاه.
13
13- جاحظ، عروبن بحر. (1395ق). البیان و التبیین، مج1. به کوشش عبدالسلام محمّد هارون. مصر: مکتبه الخانجی.
14
14- حلی، صفی الدین. (بیتا). شرح الکافیه البدیعیه. تحقیق نسیب نشاوی.
15
15- خواجه نصیرالدین طوسی. (1369). معیارالاشعار. به تصحیح جلیل تجلیل. تهران: جامی.
16
16- خیّام، عمربن ابراهیم. (1382). رباعیات خیام نیشابوری. به کوشش حسین الهی قمشهای. تهران: محمّد.
17
17- دایی جواد، محمّدرضا. (بیتا). علم بدیع در زبان فارسی. اصفهان: تأیید.
18
18- _________. (1335). زیبایی های سخن. اصفهان: تأیید.
19
19- رادویانی، محمّدبن عمر. (1362).ترجمان البلاغه. تصحیح احمد آتش. چاپ دوم. تهران: اساطیر.
20
20- راستگو، محمّد. (1382). هنر سخن آرایی. تهران: سمت.
21
21- رامی تبریزی، شرف الدین محمّد. (1341). حقایق الحدائق. تصحیح محمّدکاظم امام. تهران: دانشگاه تهران.
22
22- رشیدالدین وطواط. (1362). حدائق السحر. به تصحیح عباس اقبال. تهران: کتابخانه سنایی و طهوری.
23
23- الرمانی، علیبن عیسی. (1968م). النکت فی اعجاز القرآن. تحقیق محمّد خلف الله و محمّد زغلول سلام. چاپ دوم. مصر: دارالمعارف.
24
24- زاهدی، زین الدّین جعفر. (1346). روش گفتار (علمالبلاغه). مشهد: دانشگاه فردوسی.
25
25- زرکشی، بدرالدّین. (1958م). البرهان فی علومالقرآن. تحقیق محمّد ابئ الفضل ابراهیم. قاهره: مکتبه دارالتراث.
26
26- زمخشری، محمودبن عمر. (1982م). الکشاف. بیروت: دارالمعرفه.
27
27- سعدی، مصلح الدین. (1316). کلیات سعدی. به کوشش محمّدعلی فروغی. تهران: بروخیم.
28
28- سکاکی، یوسف بن ابی بکر. (1373هـ). مفتاح العلوم. بیروت: مکتبه الاسلامیه.
29
29- سیوطی، جلال الدین. (1363). الاتقان فی علومالقرآن. ترجمة سیّد مهدی حائری قزوینی. تهران: امیرکبیر.
30
30- شمس قیس رازی. (1338). المعجم فی معاییر اشعارالعجم. تصحیح مدرس رضوی. تهران: دانشگاه.
31
31- صادقیان، محمّدعلی. (بیتا). زیور سخن در بدیع فارسی. چاپ دوم. یزد: دانشگاه یزد.
32
32- صائب تبریزی. (1366). کلیات صائب. به کوشش محمّد عباسی. چاپ چهارم. تهران: نشر طلوع.
33
33- طبیبیان، حمید. (1388). برابرهای علوم بلاغت در فارسی و عربی. تهران: امیرکبیر.
34
34- الطیبی، شرف الدّین حسین. (1407هـ). التبیان. به کوشش هادی عطیه مطر الهلالی. بغداد: مکتبه النهضه الغربیه.
35
35- عطار نیشابوری، فریدالدّین. (1384). منطقالطیر. تصحیح محمّدرضا شفیعی کدکنی. ویرایش دوم. تهران: سخن.
36
36- العلوی، مظفربن فضل. (1976م). نضرهالاغریض فی نضره القریض. به کوشش نهی عارف الحسن. دمشق: مطبعه الطربین.
37
37- العلوی، یحییبن حمزه. (1415هـ). الطراز. به کوشش محمّدبن عبدالسلام شاهین. بیروت: دارالکتب العلمیه.
38
38- فخرالدّین رازی. (1985م). نهایه الایجاز فی درایه الاعجاز. تحقیق د. بکری شیخ امین. بیروت: دارالعلم للملایین.
39
39- القزوینی، محمدبن عبدالرحمن. (2000م). الایضاح فی علوم البلاغه. بیروت: دارالمکتبه الهلال.
40
40- قیروانی، ابن رشیق. (1981م). العمده، ج2. تحقیق محمّد محی الدّین عبدالحمید. بیروت: دارالجلیل.
41
41- کزازی، میرجلال الدّین. (1373). زیباشناسی سخن پارسی (بدیع). چاپ هفتم. تهران: ماد.
42
42- گرگانی، محمدحسین شمس العلما. (1377). ابدع البدایع. به کوشش حسین جعفری. تبریز: احرار.
43
43- اللادقی، محمّد طاهر. (1963م). المبسّط فی علوم البلاغه. چاپ دوم. بیروت: المکتب التجاری.
44
44- محبتی، مهدی. (1380). بدیع نو. تهران: سخن.
45
45- المدنی، علی صدرالدّین بن معصوم. (1389هـ). انوارالربیع فی انواع البدیع، ج6. به کوشش شاکر هادی شکر. نجف: مطبعه النعمان.
46
46- المرزبانی، محمّدبن عمران. (1965م). الموشّح. تحقیق علی محمّد البجاوی. قاهره: دارالنهضه مصر.
47
47- مصری، ابن ابی اصبع. (1368). بدیع القرآن. ترجمة سیّدعلی میرلوحی. مشهد: آستان قدس رضوی.
48
48- ________ . (1963م). تحریرالتحبیر. قاهره: حنفی محمّد شرف.
49
49- مطلوب، احمد. (1983م). معجم المصطلحات البلاغیه و تطورها، ج2. مطبعه المجمع العلمی العراقی.
50
50- مفتون امینی، یدالله. (1344). کولاک. تبریز: کتابفروشی شمس.
51
51- منوچهری دامغانی، احمدبن قوص. (1347). دیوان. تصحیح محمّد دبیرسیاقی. چاپ سوم. تهران: زوار.
52
52- مولوی، جلال الدین. (1376). مثنوی معنوی. به تصحیح رینولد نیکلسون. چاپ نهم. تهران: بهزاد.
53
53- میرصادقی، میمنت. (1385). واژه نامة هنر شاعری. چاپ سوم. تهران: مهناز.
54
54- ناشر، عبدالحسین. (1336). دررالادب. چاپ دوم. شیراز: معرفت.
55
55- نجفقلی میرزا.(1362). درّه نجفی. تصحیح حسین آهی. تهران: فروغی.
56
56- نشاط، محمود. (1346). زیب سخن،2ج. تهران: شرکت سهامی چاپ و انتشارات کتب ایران.
57
57- نصیریان، یدالله. (1378). علوم بلاغت و اعجاز قرآن. تهران: سمت.
58
58- نوروزی، جهانبخش. (1372). زیورهای سخن و گونه های شعر پارسی. تهران: راهگشا.
59
59- واعظ کاشفی سبزواری، حسین. (1369). بدایع الافکار فی صنایع الاشعار. تصحیح میرجلال الدین کزازی. تهران: مرکز.
60
60- هاسپرس، جان. (1379). درآمدی بر تحلیل فلسفی. ترجمة موسی اکرمی. تهران: طرح نو.
61
61- هدایت، رضاقلی خان.(1335). مدارج البلاغه. چاپ دوم. شیراز: معرفت.
62
62- همایی، جلال الدین. (1339). صناعات ادبی. تهران: علمی.
63
63- ________ . (1361). فنون بلاغت و صناعات ادبی، ج2. چاپ دوم. تهران: توس.
64
ORIGINAL_ARTICLE
بازتاب تکرار در سرودههای سعاد الصباح و نادر نادرپور
شگرد ادبی تکرار، جهت القای موسیقی کلام و انسجام متن، کارکردی برجسته دارد. این عنصر بلاغی در شعر معاصر، نقشی فراتر از شعر کلاسیک ایفا می کند زیرا در شعر نو، وظیفۀ انتقال احساسات و عواطف درونی و ایجاد آهنگ دراماتیک، بر عملکردهای تکرار افزوده شدهاست. جستار حاضر، بر آن است تا انواع تکرار را در دو دفتر شعری «رسائل من الزمن الجمیل» از «سعاد صباح» و «گیاه و سنگ نه، آتش» از «نادر نادرپور» بررسی کند. از جمله دستاوردهای پژوهش، این است که تکرارِ سازه های نحوی در سطوح صامت، مصوت، هجا، واژه، ترکیبهای اضافی، جمله های خبری و انشایی، در سروده های این دو شاعر بروز یافته است که کاربستِ هرکدام، به متمرکزشدن دلالت در ذهن خواننده، تداوم یک عمل یا حالت و برجستهسازی مضمون می انجامد.
https://jcl.uk.ac.ir/article_1604_7ebb7620545b9f100aea7aa650d9c5e2.pdf
2017-02-19
163
185
10.22103/jcl.2017.1604
شعر معاصر
تکرار
موسیقی
سعاد صباح
نادر نادرپور
امیرحسین
رسول نیا
rasoulnia@kashanu.ac.ir
1
استادیار بخش زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه کاشان
LEAD_AUTHOR
مهوش
حسن پور
hasanpoormahvash@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه کاشان
AUTHOR
-کتابها
1
1- ابن منظور. (1997). لسان العرب، جلد پنجم. بیروت: دارصادر.
2
2- تفتازانی، سعدالدّین. (1388). مختصر المعانی. قم : دارالفکر.
3
3- جیدة، عبدالحمید. (1980). الإتجاهات الجدیدة فی الشعر العربی المعاصر. بیجا: دارالشمال.
4
4- رجایی، نجمه. (1378 ). آشنایی با نقد ادبی معاصر عربی. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
5
5- رجاء، عید. (بی تا). لغة الشعر: قراءة فی الشعر العربی الحدیث. مصر: منشأءة الإسکندریة.
6
6- شفیعی کدکنی، محمّدرضا.( 1389). موسیقی شعر. تهران: آگاه.
7
7- شمیسا، سیروس. (1373). نگاهی تازه به بدیع. تهران: فردوسی.
8
8- صالح القیصری، فیصل. (2006). بنیة القصیدة فی شعر عزالدین مناصرة. عمان: دار مجدلاوی للنشر و التوزیع.
9
9- صباح، سعاد. ( 2006). رسائل من الزمن الجمیل. کویت: دارسعاد الصباح.
10
10- عبّاس،حسن. (1998م). خصائص الحروف. دمشق: اتّحادالکتاب العرب.
11
11- علیپور، مصطفی. (1378). ساختار زبان شعر امروز. تهران: فردوس.
12
12- قویمی، مهوش. (1383). آوا و القا، رهیافتی به شعر اخوان ثالث. تهران: هرمس.
13
13- مختار عمر، احمد. (1996). اللغة و إختلاف الجنسین. قاهره: عالم الکتب.
14
14- نادرپور، نادر. ( 1381). مجموعه اشعار. تهران: انتشارات نگاه.
15
15- نازک الملائکه. ( 1962). قضایا الشعر المعاصر. بیروت: دار العلم للملایین.
16
- مقاله ها
17
1- بشیری، محمود و خواجه گیری، طاهره. (1390). «بررسی سه غزل از سنایی بر پایۀ نقد فرمالیستی با تأکید بر آراء گرامون و یاکوبسن». پژوهشنامۀ زبان و ادبیات فارسی. سال 3، شمارۀ 9، صص 73-92.
18
2- روحانی، مسعود. (1390). «بررسی کارکردهای تکرار در شعر معاصر». مجلۀ بوستان ادب. سال 3، شمارۀ 2، صص 146-168.
19
3- روحانی، مسعود و عنایتی، محمّد. (1389). «کارکرد واج آرایی و تکرار در شعر احمد شاملو». فصلنامۀ پژوهشهای ادبی. سال 7، شمارۀ 28، صص 41-60.
20
4- روشنفکر، کبری. (1392). «بررسی گونۀ کاربردی زبان زنانه در مرثیۀ معاصر». فصلنامۀ جستارهای زبانی. شمارۀ 3، صص 111-136.
21
5- السد، نورالدین. (د.ت). «المکونات الشعریة فی بائیة مالک بن ریب». مجلة اللغة و الأدب. شمارۀ 14.
22
6- عبدالمطلب، محمّد. (1983). «التکرار النمطی فی قصیدة المدیح عند حافظ»: دراسة اسلوبیة. مجلة فصول. الهیئة المصریة العامة للکتاب. شمارۀ 2.
23
ORIGINAL_ARTICLE
قدس در شعر یوسفالعظم و محمود شاهرخی
یوسفالعظم، شاعر معاصر اردنی (1931- 2007م) و محمود شاهرخی، شاعر معاصر ایرانی (1306- 1388ش)، به فلسطین و قدس اهتمام داشته و در این زمینه، سرودههایی را از خود به یادگار گذاشتهاند. هر دو شاعر، به مدح و ثنای قدس اقدام کرده و آن را با القابی گوناگون و از جمله، قبلۀ نخستین، محراب، معبد، مروارید، کوثر و بهشت خطاب کردهاند. آن دو، با سینهای اندوهگین، اشغال قدس، آوارگی، کشتار و تنهایی مردم را در این فاجعه ترسیم کردهاند. در این تحقیق که با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای انجام شدهاست، سعی میشود که با بررسی سرودههای یوسفالعظم و محمود شاهرخی، جایگاه قدس و چگونگی بازتاب مسائل مربوط به آن، در شعر این دو شاعر تبیین شود. مهم ترین یافتههای پژوهش، بیانگر این است که هر دو شاعر، با یادآوری قداست و جایگاه معنوی قدس نزد ادیان الهی، ضمن دعوت مردم به مبارزه و مقاومت، آنان را به نصرت الهی و پیروزی نهایی امید میدهند. آن دو، با بهرهگیری از الفاظ و معانی قرآن کریم، هم به زیبایی و غنای کلام خود میافزایند و هم اهداف و پیامهای خود را به خوبی بیان میکنند.
https://jcl.uk.ac.ir/article_1605_d05a8f13a47d9d1957de9a3aca62a73f.pdf
2017-02-19
187
204
10.22103/jcl.2017.1605
قدس
یوسفالعظم
محمود شاهرخی
ادبیّات تطبیقی
علی اصغر
روان شاد
ravanshada@yahoo.com
1
استادیار بخش زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
زهیر
عباسی
zuhayrabbasi@gmail.com
2
کارشناس ارشد زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه یزد
AUTHOR
- کتابها
1
1- قرآن کریم
2
2- نهجالبلاغه. (1381). ترجمۀ محمّد دشتی. چاپ سوم. بوشهر: مؤسّسۀ انتشاراتی موعود اسلام.
3
3- اسرافیلی، حسین. ( 1385). کوهها سنگ میزایند. تهران: صریر.
4
4- بیگیحبیبآبادی، پرویز. (1382). حماسههای همیشه، جلد 2. تهران: فرهنگگستر و صریر.
5
5- حیدر محمود، و سمیر قطامی و همکاران. (2002). مختارات شعریه أردنیه. عمّان: أمانه عمّان الکبری.
6
6- شاهرخی، محمود. (1370). در غبار کاروان. تهران: کیهان.
7
7- صفاتاج، مجید. (1390). فلسطین از اشغال تا انتفاضه. چاپ پنجم. تهران: انتشارات مدرسه.
8
8- صنعتی، محمّدحسین. ( 1389). آشنایی با ادبیّات دفاع مقدّس. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدّس.
9
9- العارف، عارف. (2005). المفصّل فی تاریخ القدس. بیروت: المؤسّسه العربیه للدّراسات و النّشر.
10
10- کتّانه، حسینعثمان. (1987). یوسفالعظم شاعر القدس. عمّان: دارالبشیر.
11
11- النّاعوری، عیسی. (1980). الحرکه الشّعریه فی الضفّه الشّرقیه. عمّان: وزاره الثّقافه.
12
12- نجفزاده بارفروش، محمّدباقر. (1372). فرهنگ شاعران جنگ و مقاومت. تهران: کیهان.
13
13- النّوایسه، نایفعبدالله. (2002). فلسطین فی الشّعر الإردنی. عمّان: دار مجدولای.
14
14- یوسف العظم. (1980). فی رحاب الأقصی. بیروت: المکتب الإسلامی.
15
- مقاله ها
16
1- شبستری، معصومه. (1384). «یوسفالعظم شاعر الإسلام و القدس». مجله الجمعیه الإیرانیه للغه العربیه و آدابها. العدد2. صص33 - 46.
17
2- النّعامی، ماجدمحمّد. (2013). القدس فی دیوان (فی رحاب الأقصی) للشّاعر یوسفالعظم «دراسه تحلیلیه». مجلّه الجامعه الإسلامیه للبحوث الإنسانیه. المجلّد 11. العدد 1. صص 187- 227.
18
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی مؤلفه های زمان روایی در داستان «فرارِ» آلیس مونرو و داستان «پرلاشزِ» زویا پیرزاد
زمان روایی در قالب داستان کوتاه، به دلیل اختصار و تأثیر در شخصیتپردازی، اهمیّت بسزایی دارد. در پژوهش حاضر، داستان «فرار» آلیس مونرو و داستان «پرلاشز» زویا پیرزاد از مَنظرِ مؤلفههای زمان روایی، بر مبنای نظریة ژرار ژنت، مورد بررسی و تحلیل تطبیقی قرارگرفتهاست. در این جُستارف به دو سؤال مطرحشده پاسخ داده خواهدشد: استفادة از زمان روایی تا چه حد در قالب داستان کوتاه و شخصیّتپردازی ضروری است؟ آیا در این سبک از روایت، زویا پیرزاد از آلیس مونرو متأثر بودهاست؟ بررسی تطبیقی این دو داستان از مَنظرِ زمان روایی، از آن جهت حائز اهمیّت است که آثار دو نویسنده، در فُرم و محتوا دارای ویژگیهای مشترکی همچون مؤلفههای زمان روایی با تأکید بر شخصیّتهای زن و رویکردِ اجتماعی به مسائل زنان است. تحلیل این دو داستان نشان میدهد که وجوهِ مشترک سبک روایی و محتوایی، با تأکید بر مسائل زنان و رویکرد اجتماعی، به مشکلات آنان در داستانهای دو نویسنده و مقارنبودن دورة اوج تکامل این سبک از داستانها در امریکا و اروپا (دهة نود میلادی)، با تألیفِ داستانهای زویا پیرزاد و ترجمة فارسی این آثار، میتواند حاکی از متأثربودن او از این سبک داستان نویسی آلیس مونرو باشد.
https://jcl.uk.ac.ir/article_1606_2926235489cfa58a2de94f698ee83cf6.pdf
2017-02-19
205
223
10.22103/jcl.2017.1606
ادبیات تطبیقی
روایتشناسی
ژِرار ژِنت
آلیس مونرو
زویا پیرزاد
جلیل
شاکری
jshakeri6@gmail.com
1
استادیار بخش زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
LEAD_AUTHOR
سهیلا
فغفوری
sohila_faghfori@yahoo.com
2
استادیار بخش زبان و ادبیّات انگلیسی، دانشگاه ولیعصر(عج) رفسنجان
AUTHOR
راحله
بهادر
rahelehbahador@gmail.com
3
کارشناس ارشد زبان و ادبیّات انگلیسی دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان
AUTHOR
-کتابها
1
1- اخوت، احمد. (1371). دستور زبان داستان، جلد اول. اصفهان: فردا.
2
2- احمدی، بابک.(1380). ساختار و تأویل متن. چاپ یازدهم. تهران: نشر مرکز.
3
3- اسکولز، رابرت.(1379). در آمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمۀ فرزانه طاهری. تهران: آگاه.
4
4-برتنز، یوهانس ویلم.(1388). نظریۀ ادبی. ترجمۀ فرزان سجودی. چاپ دوم. تهران: آهنگ دیگر.
5
5- بینیاز، فتحالله.(1387). درآمدی بر داستاننویسی و روایتشناسی. تهران: افراز.
6
6- پیرزاد، زویا.(1385). سه کتاب. چاپ سیزدهم. تهران: نشر مرکز.
7
7- تودوروف، تزوتان.(1382). بوطیقای ساختارگرا. ترجمۀ محمّد نبوی. چاپ دوم. تهران: آگه.
8
8- تولان، مایکل جی.( 1383 ). درآمدی نقادانه – زبان شناختی بر روایت. ترجمة ابوالفضل حری. تهران: انتشارات بنیاد سینمایی فارابی.
9
9- فرخزاد، پوران.(1381). کارنمای زنان کارای ایران از دیروز تا امروز. تهران: قطره.
10
10- لوته، یاکوب.(1376). مقدمه ای بر روایت در ادبیات و سینما. ترجمۀ امید نیک فرجام. تهران: مینوی خرد.
11
11- مارتین، والاس.(1386). نظریه های روایت. ترجمۀ محمد شهبا. چاپ دوم. تهران: هرمس.
12
12- مکاریک، ایرنا ریما.(1385). دانشنامۀ نظریه های ادبی معاصر. ترجمۀ محمّد نبوی و مهران مهاجر. چاپ دوم. تهران: آگه.
13
13- مونرو، آلیس.(1390). مجموعۀ ده داستانِ آلیس مونرو. ترجمۀ گیل آوایی. پرسلیت.
14
- مقاله ها
15
1- درودگریان، فرهاد و حدادی، الهام.(1390). « تحلیل زمان روایی از دیدگاه روایت شناسی بر اساس نظریه زمان ژنت در داستان «بی وتن» اثر رضا امیرخانی». مجلۀ سبکشناسی نظم و نثر فارسی. دورۀ4، شمارۀ3، صص127-138.
16
2- ریمون-کنان،شلومیت.(1387). «مولفۀ زمان در روایت». ترجمۀ ابوالفضل حری. فصلنامۀ هنر. شمارۀ 53، صص 8-27.
17
3- طاهری، قدرتالله و پیغمبرزاده، لیلا.(1388).« نقد روایت شناسانۀ مجموعۀ «ساعت پنج برای مردن دیر است» بر اساسِ نظریۀ ژرار ژنت ». مجلۀ ادب پژوهی. دورۀ 3، شمارۀ 7 -8 ، صص22- 49 .
18
- منابع انگلیسی
19
1-Abrams, M,H (2008). The Glossary of Literary Terms, 8th Edition, Heinle&Heinle Press, London
20
2-Bloom, Harold. (2009). Alice Munro, 1st Edition, Infobase, New York
21
3-Cuddon, J. A. (1984).A dictionary of literary terms, Penguin books
22
4-Galens, David.(2012). Literary Movements for students, volume 1&2, 1st edition, Rahnama Pub.
23
5-Genette, Gerard. (1980). Narrative Discourse. An essay in method. trans. Jane E. Lewin, Cornell University Press, Ithaca New York
24
6-Hooper, Brad (2008). The Fiction of Alice Munro, 1st Edition, Preager Publishing, London
25
7-Munro, Alice.(2009). A Conversation with Alice Munro, Bookbrowse. Retrieved on:2 June. http://fa.wikipedia.org
26
ORIGINAL_ARTICLE
أنسی الحاج، احمد شاملو، الرّسولة بشَعرها الطّویل حتّی الینابیع، آیدا در آینه، نقد فمنیستی، ادبیّات تطبیقی.
بررسی آثار نویسندگان مرد و به چالش کشیدن بیان و ذهنیّت مردان از زنان، یکی از مهم ترین رویکردها در مطالعات فمنیستی به شمارمی رود. در شعر أنسی الحاج و احمد شاملو، با چهرۀ ویژهای از زنان روبه رو می شویم؛ چهرهایی که گاه با معیارهای دنیای مدرن همساز است و زن را در جایگاه برابر با مرد نشان می دهد و گاه تحت تأثیر ذهنیّت تاریخی دو نویسنده، زن از موضع امروزی خود به جایگاه سنّتی اش سقوط می کند. در این جستار اشعار «الرّسولة بشَعرها الطّویل حتّی الینابیع» و «آیدا در آینه»، از دریچۀ نقد فمنیستی و در حوزۀ مطالعات ادبیّات تطبیقی مکتب فرانسه مقایسه شده است. مه مترین نتایجی که از این پژوهش به دست آمده است عبارتند از: - دو اثر مورد بحث، دارای کلّیّتی مشابه هستند و بیان شعری در این دو اثر، بیانی مردانه است که در مواردی با معیارهای مربوط به مکتب اصالت زنان مغایرت دارد. - ترسیم چهرۀ زن در دو اثر، از تأثیر بنمایههای اساطیری و مسائل تاریخی و فرهنگی بر ذهنیّت دو شاعر، برکنار نبوده است. - در بخشهایی از دو متن، أنسی الحاج و شاملو تحت تأثیر اندیشه های اجتماعی مدرن بوده اند. تأثیرپذیری از یافته های فمنیستی و نیز مفهوم انسانگرایی در غرب، نمونه هایی از آن است.
https://jcl.uk.ac.ir/article_1607_484663172d5d7da0022fb7a04560df88.pdf
2017-02-19
225
244
10.22103/jcl.2017.1607
أنسی الحاج
احمد شاملو
الرّسولة بشَعرها الطّویل حتّی الینابیع
آیدا در آینه
نقد فمنیستی
ادبیّات تطبیقی
علی
ضیاءالدینی دشتخاکی
aliziairan@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری، زبان و ادبیّات فارسی: دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
عبّاس
عرب
arab@um.ac.ir
2
دانشیار بخش زبان و ادبیّات عربی: دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
- کتابها
1
1- اسوار، موسی. (1381). از سرود باران تا مزامیر گل سرخ (پیشگامان شعر روز عرب). تهران: سخن.
2
2- اگوت، پاملا و والاس، کلر. (1387). جامعه شناسی زنان. ترجمۀ منیژه نجم عراقی. تهران: نی.
3
3- ال گورین، ویلفرد و دیگران. (1383). راهنمای رویکردهای نقد ادبی. ترجمۀ زهرا میهن خواه. تهران: اطّلاعات.
4
4- أنسی الحاج. (1994). الرّسولة بشَعرها الطّویل حتّی الینابیع. بیروت: دارالجدید.
5
5- ایگلتون، تری. (1386). ایدۀ فرهنگ. ترجمۀ علی ادیب راد. تهران: حرفۀ نویسنده.
6
6- برسلز، چارلز. (1389). درآمدی بر نظریّه ها و روشهای نقد ادبی. ترجمۀ مصطفی عابدینی فرد. تهران: نیلوفر.
7
7- بنت الشاطی. (1965). الشاعره العربیه المعاصره. قاهره: دارالمعرفه.
8
8- پاینده، حسین. (1385). نقد ادبی و دموکراسی؛ جستارهایی در نظریه و نقد ادبی جدید. تهران : نیلوفر.
9
9- حقشناس، علی محمّد. (1389). فرهنگ معاصر هزاره. تهران: نشر فرهنگ معاصر.
10
10- خاقانی شروانی، افضل الدّین بدیل بن علی. (1382). دیوان خاقانی شروانی. به کوشش ضیاءالدّین سجّادی. تهران :زوار.
11
11- داد، سیما. (1385). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
12
12- زرقانی، سیّد مهدی. (1387). چشم انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
13
13- شاملو، احمد. (1389). مجموعه آثار، دفتر یکم: شعرها. تهران: نگاه.
14
14- شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1368). موسیقی شعر. تهران: آگاه.
15
15- شوالیه ژان و گربران، آلن. (1388). فرهنگ نمادها: اساطیر، رویاها، رسوم، ایما و اشاره، اشکال و قوالب، چهره ها، رنگها و اعداد. ترجمۀ سودابه فضایلی. تهران: جیحون.
16
16- عبّاس، احسان. (1998). عبدالحمید یحیی الکاتب و ما تبقی من رسائله. الاردن (عمان): دارالشرق.
17
17- غاده السمان. (1977). عیناک قدری. بیروت: منشورات السّمان.
18
18- غذامی، عبدالله محمّد. (1387). زن و زبان. ترجمۀ هدی عودهتبار. تهران: گام نو.
19
19- مجابی، جواد. (1377). شناخت نامه احمد شاملو. تهران: قطره.
20
20- المعرّی، ابوالعلاء احمد بن عبدالله بن سلیمان. اللزومیات. بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
21
21- مکاریک، ایرنا ریما. (1390). دانشنامۀ نظریه های ادبی معاصر. ترجمۀ مهران مهاجر و محمّد نبوی. تهران: آگه.
22
22- میشل، آندره (1372) جنبش اجتماعی زنان، ترجمۀ هما زنجانی زاده، مشهد: نشر نیک.
23
23- نِزار قَبّانی. (1378). بلقیس و عاشقانه های دیگر. ترجمۀ موسی بیدج. تهران: ثالث.
24
- مقاله ها
25
1- أدیب عزت، ابوالفتوح. (1975)، « الرّسوله بشَعرها الطّویل حتّی الینابیع» مجلّه المعرفه دمشق. عدد 63، صص 154-158.
26
2- البیاتی، عبدالوهّاب. (1367). «شعر معاصر عرب در گفت و گو با عبدالوهّاب البیاتی» ترجمۀ موسی بیدج. کیهان فرهنگی. ش57، صص6-9.
27
3- فیضاللهزاده، عبدالعلی و عدالتی نسب، علی. (1389). «بررسی و نقد ساختار و محتوای شعر سپید عربی». پژوهشنامۀ نقد ادب عربی. شمارۀ 1، صص152-135.
28
4- کاسگرو، لیزا و مک هیو، مورین. (1393). «پژوهش برای زنان ، روشهای فمنیستی ». ترجمۀ ابوالقاسم پوررضا. در مجموعۀ مقالات فمنیسم و دیدگاه ها. به کوشش انجمن جامعه شناسی ایران و گروه مطالعات زنان. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان. صص323-288.
29
5- مشایخ فریدونی، محمّدحسین. (1365). «شعر نو در جهان عرب». نشر دانش. شمارۀ37، 16-26.
30
- منابع انگلیسی
31
1- Gullen, Claudio. (1971). "The aesthetic of influence", In: Literature as system: essays toward the theory of literary history. Princeton: Princeton university press.
32
-2De Beauvior, Simon. (1953). The Second sex, translated by H.M Parshely. New York: Alfred A. knopf.
33
3- Berger, John. (1972). Ways of seeing. London: Penguin Book.
34
4- Rosaldo, Michelle. (1980). " The use & Abuse of Anthropology: Reflection on feminism & Cross – cultural understanding", sign 5, No3, pp 389-417.
35
-5Chadorow, Nancy. (1974). "Family structure and feminine personality". In: Michelle Zimbalist Rosaldo and Louise Lamphere eds, introduction Women culture and Society. Stanford: Stanford university press.
36
6- Levi- Straus, Claude. ( 1969). " The elementary structures of Kinship. translated by J.H Bell and Von Strumer. quoted in Adrienne Rich. On lies, secrets and silence. New York: w.w.Notron& co, p84, 1979.
37
ORIGINAL_ARTICLE
اصطلاح شناسی تطبیقی نقیضه و پارودی
یکی از اشکالات عمده در حوزة نقد ادبی امروز ایران، بی شک نبود اتفاق آرا بر سر استفاده از اصطلاحات است. نقیضه که به نظرمی آید اصطلاحی پذیرفته شده در برابر پارودی است، در پژوهشهای مختلف با اصطلاحات گوناگونی نام بردهمی شود که گاه هیچ ارتباطی به نقیضه ندارد. از سوی دیگر، اصطلاحات مهمی چون پاستیش و گروتسک و ارتباط آنها با پارودی نادیده انگاشته شده است. مقالة پیشِ رو، تلاش در جهت بررسی تطبیقی اصطلاحات مربوط به پارودی و نقیضۀ فارسی است زیرا در بسیاری از مواقع، چنان که نمونه هایی از آن ذکر خواهدشد، در تحلیل متون، اصطلاحات مشابه امّا متفاوتی، به جای یکدیگر به کارمی روند. هدف از این مقایسه و تطبیق، روشن شدن حد و مرز اصطلاحات، تعیین معادلهای مناسب و نهایتاً رسیدن به وحدت و اجماع در نقد و تحلیل متون ادبی است. به مناسبت نیز در برابر هرکدام از اصطلاحات، متنی به اجمال معرفی می شود تا مصداق روشنی برای هرکدام از این اصطلاحات باشد. رویکرد تطبیقی این مقاله در شناخت بهتر معانی اصطلاحات و متون مرتبط به آنها و در نتیجه تحلیل درست آنها، مفید خواهدبود.
https://jcl.uk.ac.ir/article_1608_74c54e519c1d15002725b09ed92ac58d.pdf
2017-02-19
245
267
10.22103/jcl.2017.1608
نقیضه
پارودی
اصطلاح
ادبیات تطبیقی
زینب
عرب نژاد
arabnejadz@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
محمدرضا
نصر اصفهانی
nasr.lit.uc@yahoo.com
2
دانشیار بخش زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه اصفهان
AUTHOR
غلامحسین
شریفی
sharifi22@yahoo.com
3
استادیار بخش زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه اصفهان
AUTHOR
محسن
محمدی فشارکی
fesharaki@yahoo.com
4
استادیار بخش زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه اصفهان
AUTHOR
- کتابها
1
- ابواسحاق اطعمه. (1382). دیوان ابواسحاق اطعمه. منصور رستگار فسایی. تهران: میراث مکتوب.
2
- اخوان ثالث، مهدی.( 1374).نقیضه و نقیضه سازان. به کوشش ولی الله درودیان. تهران: زمستان.
3
- اخوت، احمد.(1371). نشانه شناسی مطایبه. اصفهان: فردا.
4
- اصلانی، محمّدرضا. (1385). فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز. تهران: کاروان.
5
- امیرخسرو دهلوی. (1362). خمسه. تصحیح امیراحمد اشرفی. تهران: شقایق.
6
- انوشه،حسن. (1381). فرهنگنامۀ ادبی فارسی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
7
- باختین، میخاییل. (1387). تخیل مکالمه ای. ترجمۀ رؤیا پورآذر. تهران: نشرنی.
8
- تامسون، فیلیپ. (1369).گروتسک در ادبیات. ترجمۀ غلامرضا امامی. شیوا: شیراز.
9
- تجبر، نیما. (1390). نظریۀ طنز. تهران: مهر ویستا.
10
- جوادی، حسن. (1384). تاریخ طنز در ادبیات فارسی. تهران: کارون.
11
- چناری، امیر. (1371). متناقض نمایی در شعر فارسی. تهران: فرزان.
12
- حافظ. (1390). دیوان. براساس نسخۀ غنی و قزوینی. تهران: چنار.
13
- حلبی، علیاصغر. (1377). عبید زاکانی. تهران: طرح نو.
14
- خواجوی کرمانی. (1374). دیوان غزلیات. چاپ سوم، کرمان: انتشارات خدمات فرهنگی کرمان.
15
- دانش پژوه، منوچهر. (1380).تفنن ادبی در شعر فارسی. تهران: طهوری.
16
- رادفر، ابوالقاسم. (1386). فرهنگ بلاغی ادبی. تهران: اطلاعات.
17
- رجایی، محمّدخلیل.(1353). معالم البلاغه. انتشارات دانشگاه پهلوی.
18
- زرّینکوب، غلامحسین. (1337). فن شعر. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
19
- سیدی.سیّد حسین. (1382). ادبیات تطبیقی. مشهد: به نشر.
20
- شمس قیس رازی. (بی تا). المعجم فی معاییر اشعار العجم. تصحیح قزوینی و مدرس رضوی. تهران: کتابفروشی تهران.
21
- طه ندا. (1380). ادبیات تطبیقی. ترجمة زهرا خسروی. تهران: فرزان.
22
- عبید زاکانی، نظامالدین. (1342). کلیات عبید زاکانی. مقابله با تصحیح عباس اقبال، به کوشش پرویز اتابکی. تهران: زوار.
23
- فلاح میبدی، مرتضی. (1384). بهره مندی شاعران از شاعران.ت هران: قطره.
24
- فیروزمند،کاظم. (1380). فرهنگ ادبیات و نقد. تهران: شادگان.
25
- قاسمی کرمانی. (1372). کلیات آثار. ایرج افشار. کرمان: مرکز کرمانشناسی.
26
- قزوینی، محمّد. (1337). یادداشتها. به اهتمام ایرج افشار. تهران: دانشگاه تهران.
27
- کادن، جی.ای. (1380).فرهنگ ادبیات و نقد. ترجمۀ کاظم فیروزمند. تهران: شادگان.
28
- کاسب، عزیزالله. (1366). چشم انداز تاریخی هجو و زمینه های طنز در شعر فارسی. تهران: امیرکبیر.
29
- گرگانی، شمس العلما. (1377). ابدع البدایع. حسین جعفری. تبریز: احرار.
30
- مستشار، حسین. (1364). تضمین های شعر فارسی. تهران: مجرد.
31
- نامور مطلق، بهمن وکنگرانی، منیژه. (1389). دانشهای تطبیقی. تهران: سخن.
32
- نظام الدین قاری. ( 1303). کلیات. استانبول: چاپخانۀ ابوالضیا.
33
- نظامی عروضی سمرقندی. (1333). چهارمقاله.به تصحیح محمّد قزوینی. تهران: زوار.
34
- نیکوبخت، ناصر. (1380). هجو در شعر فارسی. دانشگاه تهران و دانشگاه کاشان.
35
- وطواط، رشیدالدین. (1362). حدائق السحر. عباس اقبال. تهران: طهوری و سنایی.
36
- وهبه، مجدی. (1974).معجم مصطلحات الادب. بیروت: مکتبه لبنان.
37
- مقاله ها
38
- پناهی سمنانی، محمد(1378) .«احمدا، شعر عامه پسند». ایران شناخت. صص72-113.
39
- شفیعیون، سعید.(1386). «تزریق نوعی نقیضه هنجارستیزِ طنزآمیز در ادبیات فارسی». ادب پژوهی. شمارۀ 11، صص 85-104.
40
- صدریان، محمّد. (1388). «تحلیل تعاریف نقیضه». فصلنامۀ پژوهش زبان و ادبیات فارسی. ش18، صص171-202.
41
- فلاح، غلامعلی و صابری، زهرا. (1389). «نقیضه و پارودی». مجلۀ متن شناسی ادب فارسی. سال دوم، شمارۀ 4، صص17-32.
42
- قاسمی پور، قدرت. (1385). «نقیضه در گسترة نظریه های معاصر». نقد ادبی. س2، ش6، صص127-147.
43
- گنجعلی، عباس و دلبری، حسن و دلبری، اعظم. (1393). «جستاری مقایسه ای در فن معارضه عربی و معادلهای فارسی آن». پژوهشهای ادبیات تطبیقی. دورۀ2، شمارۀ1، صص135-159.
44
- منابع لاتین
45
-1A.rose, Margaret .(2011). Pictorial irony, parody and pastiche. bielefeld
46
-2Abrams،M.h. (2005). a glossary of literary terms. tehran: zemestan. 1384.
47
-3Bakhtin, Mikhail, Ed. Michael Holquist London .(1981). The Dialogic Imagination: Four Essays. University of Texas Press.
48
-4Bloom,Harold. (2009). literary theme,the grotesque. Infobase Publishing.
49
5- Dentith,simon. (1995). parody. Londen : rotledge.
50
6- Gate, henry Louis. (1988). the signifying monkey. New York: oxford
51
7- Hutcheon,linda. (2006). begining to theorize adaptation. New york : routledge
52
8- Kimbrough, max. (2005). parody, Satire, and You: A Quick Artist’s Guide program of the Arts & Business Council of Greater Philadelphia.
53
9- Pope ,Alexander. )2004(. Rape of the lock. London: booknet.
54
10- Rabelai. (1653). Garagantua and his son Pantagruel, Thomas Urquhart(2011).an electoronic classic series publication.
55
11- Shakespeare. (1997) sonnet.
56
12- Swift jonathan. (1727). gallivers travels, publishing at e-book
57
The Encyclopedia Americana Corporation.1963
58